Ka mid noqoshada Masar ee howlgalka cusub ee AUSSOM waxa ay guul istiraatiji ah u tahay Somalia Iyo guud ahaan Xasiloonida Geeska Afrika
Ku biiritaanka ciidamada Masar ee howlgalka cusub ee AUSSOM Iyo Ka saaritaanka Itoobiya oo Isku dayeeysa Inay qaadato dhul iyo bad Soomaaliyeed waxa ay guul istiraatiji ah u tahay Somalia Iyo guud ahaan Xasiloonida Geeska Afrika
Tani waxay ku soo aadeysaa, xilli Midowga Afrika iyo Qaramada Midoobay ay wada tashiyo la sameynayaan Dowladda Federaalka ah ee Soomaaliya iyo saaxiibadeeda ammaanka, ka hor inta aan la soo gudbin warbixinta la sugayo ee 15-ka November, 2024, ee howlgalka sii dhamaanaya ee Atmis ka hor Howlgalka Taageerada iyo Xasilinta Midowga Afrika Soomaaliya (Aussom), ayaa lagu wadaa inay bilaabato Janaayo 1, 2025.
Arintan waxay walaac ku abuurtay Itoobiya oo mudo dheer ka mid aheyd howlgalka nabad ilaalinta somalia iyadoo ku doodeeysa In galitaanka qaranka waqooyiga africa ay ee howlgalka Aussom, uu carqaladeynayo qaab dhismeedka howlgalka.
Wixii ka dambeeya Nofeembar 15, Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa la filayaa in uu si rasmi ah u ansixiyo waajibaadka Aussom iyo gaaritaanka hawlgalka, kaas oo noqon doona mid aad loo qeexi doono dabeecadda iyo hawlo gaar ah oo u hiilinaya ciidamada ammaanka ee Soomaaliya.
Khubarada ka faalooda xiisadda saddex geesoodka ah ee u dhexeysa Masar, Itoobiya iyo Soomaaliya ayaa sheegaya in Al-Shabaab ay ka faa’iidi karto mashquulinta, oo gobolka gelisay weeraro joogto ah.
“In kasta oo ay labadoodu u badan yihiin kuwo diblumaasiyadeed isku khilaafay, ciidamada Itoobiyana ay sii joogaan Soomaaliya, haddana waxay hoos u dhigtay dhaqdhaqaaqii oo ay dareenkii iyo tamartii ka leexisay al-Shabaab,” ayuu yiri Africa Policy Institute, oo ah cilmi-baaris ku taal Nairobi, warbixin toddobaadle ah oo loo yaqaan HornTalk.
Mareykanka ayaa todobaadkan sheegay in xiisada u dhaxeysa labada dal ee dariska ah ay horey u jartay wadashaqeyntii ka dhaxeysay Al-Shabaab, taasoo walaac ku beertay Washington.
Gen Michael Langley, Taliyaha Ciidamada Mareykanka ee Afrika (Africom), ayaa qirtay in howlgallada dhabta ah ee ka dhanka ah Al-Shabaab ay xoogaa yaraadeen tan iyo markii ay xiisada bilaabatay.
Sida laga soo xigtay Hay’adda Atlantic Council oo ah hay’ad Mareykan ah, loolanka Itoobiya iyo Masar ayaa inta badan salka ku haya danahooda, inkastoo ay ka faa’iideysteen khilaafkii ka dhashay heshiiskii Is-afgaradka.
Addis Ababa waxay la tahay in ciidamadooda lagu bedelo Masar inay dharbaaxo ku tahay ciidamada Itoobiya ee u soo huray Soomaaliya.
“Masaarida, tani waxay fursad u tahay in ay saameyn ku yeeshaan gobolka iyo cadaadiska Itoobiyaanka,” Golaha Atlantic ayaa ku yiri war-saxaafadeed kaas oo sidoo kale ka digay in wadashaqeyn la’aantu “ay wiiqeyso waxtarka dadaalka la-dagaallanka argagixisada-iyo deegaanka la-dagaallanka argagixisada ee daciifka ah waa dhul bacrin ah. in Al-shabaab ay cagta saarto dadaallada ay ku doonayso inay khal-khal galiyaan Geeska Afrika.”
Hoos u dhigista Atmis ayaa mar hore sii wiiqmeysay awoodda al-Shabaab, ka digay war-murtiyeedka Machadka Siyaasadda Afrika, taasoo ka dhigtay in ciidamada amniga Soomaaliya ee curdanka ah ay kashifto.
“Masaarida, tani waxay fursad u tahay in ay saameyn ku yeeshaan gobolka iyo cadaadiska Itoobiyaanka,” Golaha Atlantic ayaa ku yiri war-saxaafadeed kaas oo sidoo kale ka digay in wadashaqeyn la’aantu “ay wiiqeyso waxtarka dadaalka la-dagaallanka argagixisada-iyo deegaanka la-dagaallanka argagixisada ee daciifka ah waa dhul bacrin ah. in Al-shabaab ay cagta saarto dadaallada lagu qalqalgelinayo xasilloonida Geeska Afrika