24- May-2023″
Adduunka oo ku guul darreystay in uu ka difaaco dadka rayidka ah waxyeelada ka soo gaara iskahorimaadyada ooy ku jirto colaadaha ku qasba inay guryahooda ka cararaan Madaxa Qaramada Midoobay ayaa yiri
Ku dhawaad 17,000 oo dhimasho rayid ah ayaa la diiwaan galiyay 12 iska horimaadyo oo ka dhacay aduunka sanadkii hore, taasoo sare u kac 53%.
Dunidu waxay ku guul daraysatay inay ilaaliso dadka rayidka ah iyadoo tirada dadka ku dhintay iskahorimaadyada ay kor u kacday in ka badan boqolkiiba 50 marka loo eego sannadkii hore, ayuu yidhi madaxa Qaramada Midoobay.
Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay Antonio Guterres ayaa u sheegay Golaha Ammaanka “inay ka dhabeeyaan ballanqaadyadooda” si loo ilaaliyo dadka rayidka ah sida uu dhigayo sharciga caalamiga ah ee bini’aadantinimada, isagoo tusaale u soo qaatay dad rayid ah oo ku dhintay Ukraine iyo Sudan, dugsiyo lagu burburiyay Itoobiya, iyo burbur soo gaaray kaabayaasha biyaha ee Suuriya.
Sanadkii 2022, Qaramada Midoobay waxay sheegtay in boqolkiiba 53 ay kordheen dhimashada rayidka marka la barbar dhigo 2021, iyadoo ku dhawaad 17,000 oo dhimasho rayid ah la diiwaan geliyay 12 dagaal.
Guterres ayaa sheegay in cilmi-baaris ay Qaramada Midoobay ku sameysay aagagga dagaalka ay muujisay 94 boqolkiiba dhibbanayaasha “hubka qarxa” ee goobaha dadku ku badan yihiin inay ahaayeen rayid sannadkii hore, halka in ka badan 117 milyan oo qof ay soo food saartay gaajo ba’an oo ay ugu horreyso dagaal iyo ammaan darro.
Sharciga la iska indhatiray waa sharcigii. Waxaan u baahanahay waxqabad iyo isla xisaabtan si loo xaqiijiyo in la ixtiraamo. Taasina waxay ku xidhan tahay rabitaan siyaasadeed,” ayuu yidhi Guterres oo dhinac fadhiya safiirka Ruushka Vasily Nebenzya. “Nabaddu waa habka ugu wanaagsan ee ilaalinta
Adduunka oo dhan, tirada qaxootiga ah ee guryahooda looga saaray “isku dhac, rabshado, xadgudubyo xuquuqul insaanka iyo cadaadis” ayaa gaartay 100 milyan, ayuu ku daray madaxa Qaramada Midoobay.
Madaxweynaha Swiss-ka Alain Berset, oo shir guddoominayay kulanka Talaadadii, ayaa sheegay in iyada oo ah gobolka kaydinta ee Axdiyada Geneva iyo guriga Guddiga Caalamiga ah ee Laanqeyrta Cas (ICRC) ee fadhigeedu yahay Geneva, ixtiraamka sharciga caalamiga ah ee bini’aadantinimada ay tahay mudnaanta fog ee dalka.
Tirada dadka soo food saartay cunto yari ba’an ayaa sanadkii hore gaartay 258 milyan, taasoo uu xusay inay 30 jeer ka badan tahay dadka ku nool magaalada New York.
In ka badan saddex-meelood laba meel ayaa ku nool aagagga iskahorimaadyada, oo ay ku jiraan Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Kongo (DRC), Suudaan, Sahel, Soomaaliya, Myanmar iyo Afgaanistaan, ama dalalka ay rabshaduhu ku baahsan yihiin sida Haiti, ayuu yidhi Berset.
Wuxuu ku booriyay dhammaan wadamada inay dhaqan geliyaan qaraarka UNSC ee 2018 ee ka dhanka ah in gaajada loo adeegsado qaab dagaal iyo in si sharci darro ah loo diido gargaarka bini’aadantinimo iyo saadka nafaha lagu badbaadiyo ee rayidka ah, iyo sidoo kale qaraarka 2021 ee cambaareynaya weerarrada sharci darrada ah ee dadka rayidka ah ka reebaya adeegyada muhiimka ah.