26- June-2023
Ciidul-Adxa, ama Iiddii Sadarka, waxa loo dabbaaldegayaa maalinta saddexaad ee Xajka. Waa ciida labaad ee ugu weyn Muslimiinta taariikhda Islaamka kadib Ciidul Fidriga, taasoo astaan u ah dhamaadka bisha Ramadaan oo ah bisha Soon.
Sanadkan, Muslimiinta caalamka ayaa u dabaal dagi doona ciidda inta u dhexeysa 28-ka illaa 30-ka June
Dunida waxaa ku nool qiyaastii 1.9 bilyan oo muslimiin ah, qiyaastii 25 boqolkiiba dadka adduunka. Indonesia ayaa leh Muslimiinta ugu badan adduunka, waxaana ku nool ilaa 230 milyan oo Muslimiin ah. Pakistan waa kaalinta labaad oo ay ku nool yihiin ilaa 212 milyan oo muslimiin ah, waxaana ku xiga India (200 milyan), Bangladesh (150 milyan) iyo Nigeria (100 milyan).
Maxaa dhacaya inta lagu jiro Ciidul-Adxa?
Maalmaha Ciidul Adxa ka hor, Muslimiintu waxay galaan diyaar garow kala duwan. Tan waxaa ku jira nadiifinta guriga, iibsashada dhar cusub iyo diyaarinta cunto gaar ah xafladaha.
Maalinta koowaad ee Ciidul-Adxa ayaa dadka Muslimiinta ah ee awoodi kara waxaa laga rabaa in ay neef xoolo ah ku bixiyaan oo ay qeybiyaan boqolkiba hilibkiisa kuwa danta yar. Taas waxa loo sameeyaa xuska astaanta ah ee Nebi Ibraahiim oo sida dhaqanka islaamku qabo Ilaahay ka codsaday inuu allabari u bixiyo wiilkiisa Ismaaciil.
Inta ka hartay fasaxa waxaa lagu qaataa qaraabada iyo asxaabtooda oo is booqanaya, salaamo iyo hadiyado is weydaarsanayaan, kuna raaxaysanayaan cunnada ciida
Hambalyada Ciida oo ku qoran luuqado kala duwan
Salaanta ugu badan waa Ciid Mubaarak. Weedha Carabiga waxay u tarjumaysaa “Ciid barakeysan”.
Masjidka weyn waxa uu siinayaa 9,000 oo kursi curyaamiinta ah oo loogu talagalay xujaajta
Madaxtooyadda Guud ee Arrimaha Masjidka Xaramka iyo Masjidka Nabiga oo adeegsanaysa Waaxda Adeegga Dhaqdhaqaaqa, waxay bixisay 9,000 oo Kursi Koronto ah iyo kuwa Curyaamiinta ah si kor loogu qaado is-dhexgalka adeegyada Gaadiidka inta lagu guda jiro Xilligan Xajka.
Adeegga waxaa lagu bixiyaa qayb ka mid ah qorshayaal goobeed oo dhammaystiran oo mudnaan siiya tayada adeegyada gaadiidka, isla markaana u hoggaansamaya shuruudaha xujaajta ka imanaya meelo kala duwan oo adduunka ah.
Sidoo kale, kuraasta curyaamiinta waa in lagu rakibaa taayirro caag ah oo aan hawo lahayn si looga hortago calaamadaha sagxadda, saldhigyada cagaha la hagaajin karo, suunka dhabarka ee taageerada, iyo isbuunyada ilaalinta silbashada lugaha.
Malaayiin Xujey ah ayaa Axadii shalay ka tagay Masjidka Xaramka ee magaalada Makka si ay u soo gutaan Tawaf Al-Qudum, iyadoo ay bilaabatay gudashada waajibaadka xajka ee ugu weyn sanad walba dhowr sano.
Waa tawaafkii ugu horreeyay (wareegitaanka Kacbada) ee ay xujaydu qaadaan ka dib markay qaataan xaaladda ixraamka, xaalad xurmo ah oo cibaadaysi ah. Tawaafkani waxa uu tilmaamayaa imaatinka xujaajta ee Makkah, oo ah xarunta ruuxiga ah ee Islaamka iyo barta xudunta u ah xajka.
Habeenka Axadda, xujeydu waxay bilaabi doonaan inay u guuraan Mina – oo ah magaalo teendho ah oo ku taal qiyaastii 5 km dhanka bari ee Makkah taas oo caan ku ah inay tahay tan ugu weyn adduunka – ka hor inta aan la gaarin heerka ugu sarreeya ee Xajka ee buurta Carafa, halkaas oo la rumeysan yahay in Nebi Muxamed ayaa khudbadiisii ugu danbaysay soo jeediyay.
Siddeedaad ee Dul Xijjah oo loo yaqaan maalinta Tarwiyah, xujaydu waxay u socdaalaan Mina waxayna ku jiraan habeen iyo maalin dhan, iyagoo wakhtigan ka faa’iidaysanaya inay nafahooda isu diyaariyaan maskax ahaan iyo jidh ahaanba waayo-aragnimada ruuxiga ah ee qoto dheer ee ku sugaya Buurta. Carafaat.
Iyadoo loo sii gudbayo Sagaalaad ee Dul Xijjah, Xujeydu waxay isugu imaanayaan Buurta Carafo, taasoo ku asteysan halka ugu sarreysa ee gudashada waajibaadka Xajka. Waa goobtan xurmada leh oo ay ku tukadaan duco (salaado) dambi dhaaf iyo naxariis ay Alle waydiistaan.
Sidoo kale, Xujaajta ayaa inta ay ku sugan yihiin Buurta Carafa waxa ay ku tukadaan Salaadda Casar ee Masjidka Namirah, iyaga oo xoojinaya xidhiidhkooda Alle iyo ka qayb qaadashada cibaadada guud ee ay ku midaysan yihiin Malaayiin Xujey ah oo ka kala yimid daafaha Caalamka.
Inta lagu jiro fiidnimada Dul Xijjah 9, xujaydu waxay u safri doonaan Muzdalifah, meel muhiim ah oo u dhaxaysa Carafa iyo Mina. Xujaajta ayaa ku hoyda Muzdalifah, waxaana ay aruuriyaan dhagxaan yar yar, kuwaasi oo ujeedo gaar ah u leh cibaadada soo socota ee ah in Sheydaanka lagu dhagxiyo tiirarka Jamaraat ee Mina.
Ka dib markii ay ku tuureen Jamarat Al-Aqaba quruurux la ururiyay, xujeydu waxay u sii gudbeen Masaajidka Xaramka si ay u soo gutaan Tawaf Al-Ifaadh. Cibaadadan waxa la samayn karaa wakhti kasta inta u dhaxaysa Dul xijjah 10 iyo 12.
Marka la dhammeeyo falkan muqadaska ah, xujaajta ma xakameenayaan axkaamta ixraamka waxayna xor u yihiin inay galaan dhammaan hawlaha la ogol yahay. Si kastaba ha ahaatee, waxaa muhiim ah in la ogaado in ay tahay inay ku noqdaan Mina si ay u sii wadaan cibaadada ka harsan xajka.
