25-July-2024″ Madaxa Qaramada Midoobay ayaa ku baaqay in la qaado tallaabo lagu joojinayo kulaylka daran’
Antonio Guterres waxa uu ku booriyay wadamada in ay ka fogaadaan shidaalka fosil si ay wax uga qabtaan xasaradaha cimilada ee keenaya kulaylka ba’an.
Madaxa Qaramada Midoobay ayaa ugu baaqay wadamada inay qaadaan tallaabo wax looga qabanayo saamaynta “kulka curyaamiyey”, iyadoo dunidu ay la kulmayso heer kul heersare ah oo khatar geliyay bulshooyinka nugul.
Isagoo la hadlayay saxafiyiinta Khamiistii, Antonio Guterres wuxuu sheegay in balaayiin dad ah oo adduunka ah ay la kulmayaan “cudur kuleyl aad u daran” oo ay sii hurisay isbedelka cimilada.
Kuleyl aad u daran ayaa si isa soo taraysa u dillaacaya iyadoo loo marayo dhaqaalaha, sii kordhaya sinnaan la’aanta, wiiqaysa Yoolalka Horumarka Waara, iyo dilka dadka,” ayuu yiri xoghayaha guud ee Qaramada Midoobay.
“Waan ognahay waxa keenaya Shidaalka fosil ee lagu dallaco, isbedelka cimilada ee bini’aadamku keenay. Waana ognahay inay ka sii dari doonto; kulaylka xad dhaafka ah waa wax aan caadi ahayn oo cusub.
Digniinta Guterres ayaa timid maalin kadib markii kormeeraha cimilada ee Midowga Yurub uu sheegay in dunidu ay la kulantay maalintii ugu kululeyd ee la diiwaan geliyo toddobaadkan.
Adeegga Isbeddelka Cimilada ee Copernicus (C3S) ayaa Arbacadii sheegay in celceliska heerkulka hawada caalamiga ah ee July 22 uu kor u kacay 17.15 darajo Celsius (62.9 darajo Fahrenheit) – ama 0.06 darajo Celsius ka sarreeya rikoorkii la dhigay maalin ka hor.
Bil kasta laga soo bilaabo Juun 2023 ayaa hadda lagu qiimeeyay meeraha ugu diiran tan iyo markii la diiwaan geliyay 1940, marka la barbar dhigo bishii u dhiganta sannadihii hore, marka loo eego C3S.
Tani waa run waxa sayniska cimiladu noo sheegay inay dhici doonto haddii dunidu ay sii socoto gubida dhuxusha, saliidda iyo gaasta,” Joyce Kimutai, oo ah saynisyahan ku takhasusay cimilada oo ka socda Imperial College London, ayaa wakaaladda wararka ee AFP u sheegtay natiijada toddobaadkan.
Malaayiin qof oo adduunka ah ayaa la kulmay heerkul heersare ah toddobaadyadii la soo dhaafay, oo ay ku jiraan Bariga Dhexe, Afrika iyo Aasiya, halkaas oo dhibaatadu ay uga sii dartay sinnaan la’aanta bulshada.
In ka badan 70 boqolkiiba shaqaalaha adduunka – ilaa 2.4 bilyan oo qof – ayaa hadda halis ugu jira kulayl daran, sida lagu sheegay warbixin ka soo baxday Ururka Shaqaalaha Adduunka (ILO) oo la daabacay Khamiistii.
Afrika, ku dhawaad 93 boqolkiiba shaqaalaha ayaa la kulma kulayl xad dhaaf ah, iyo 84 boqolkiiba shaqaalaha dowladaha Carabta, warbixinta ayaa lagu sheegay.
Kulaylka xad dhaafka ah ayaa lagu eedeeyay inuu sababay ku dhawaad 23 milyan oo dhaawacyo goob shaqo ah adduunka oo dhan, iyo ilaa 19,000 oo dhimasho ah sanadkii.
Waxa kale oo ay khubaradu ka digeen in saamaynta is beddelka cimiladu ay sii kordhayso, in jawiga cimiladu uu noqonayo mid aad u daran oo ay abaaro, duufaanno aad u culus, daadad iyo dab ka socda oo saameeya inta badan caalamka.
Intii lagu guda jiray shirkii jaraa’id ee Khamiista, Guterres wuxuu sheegay in dalalku ay tahay inay yareeyaan ku tiirsanaanta shidaalka fosil, taas oo ka sii daraysa xiisadda cimilada.
Hogaamiyayaasha guud ahaan guddiga waa in ay hurdada ka kacaan oo ay kacaan – taasina waxay la macno tahay dawladaha, gaar ahaan wadamada G20,” ayuu yiri madaxa Qaramada Midoobay.
“Hoggaanka kuwa leh kartida iyo kartida ugu weyn waa lagama maarmaan. Wadamadu waa in ay si degdeg ah oo cadaalad ah u joojiyaan shidaalka.
SOURCE: AL JAZEERA AND NEWS AGENCIES