11″ October “2022” Read the original article on ISS.
Marka ay sii kordheyso caddaynta dayuuradaha aan duuliyaha lahayn ee ay adeegsadaan argagixisada iyo dembiilayaasha kale, dawladuhu waa in ay tixgeliyaan nidaaminta warshadaha.
Diyaaradaha aan duuliyaha laheyn ee Drones-ka ayaa in muddo ah waxa ay ciidamada qalabka sida ee caadiga ah u adeegsanayeen goobaha dagaalka ee Afrika, sida Itoobiya iyo Maali. Laakin hadda waxaa si isa soo taraya u soo daabulaya argagixisadu – taasoo dhalinaysa dareen degdeg ah oo caalami ah.
Dhamaadka bisha Oktoobar, Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay (QM) ee La-dagaalanka Argagaxisada ayaa ku martigelin doona Hindiya kulan gaar ah oo looga hortagayo adeegsiga tignoolajiyada cusub ee argagixisada.
Diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ama kuwa aan duuliyaha lahayn (UAS) ayaa loo aqoonsaday mid ka mid ah khataraha argagixisanimo ee ugu muhiimsan ee ay qabanqaabiyayaasha kulanka. Khataraha kale waa war-xumo, si xun u isticmaalka warbaahinta bulshada, iyo tignoolajiyada cusub ee lacag bixinta ee ay adeegsadaan xagjiriinta rabshadaha wata.
Diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee Drones-ka ayaa si weyn u xoog badan, tusaale ahaan in ay dawooyin geeyaan meelo ay adagtahay in la gaadho ee Afrika. Laakin helitaankooda baahsan, korodhka baaxadda iyo kobcinta marka la eego culayska mushaharka (waxa ay qaadi karaan) ayaa arkay balaadhinta codsiyadooda
Suuqa hiwaayadda leh ee aan duuliyaha lahayn ayaa si degdeg ah u koray, iyadoo iibka adduunku uu ka kordhay US $ 14 bilyan sanadka 2018 illaa $ 43 bilyan oo la saadaaliyay sanadka 2024, sida laga soo xigtay Insight Industry Drone. Koonfur Afrika waxay u taagan tahay suuqa ugu weyn Afrika, gaar ahaan tignoolajiyada hawada ee loo isticmaalo macdanta iyo qaybaha beeraha. Dimuqraadiyeyntan tignoolajiyada la awoodi karo waxay ka dhigan tahay in UAS loo isticmaali karo dano xunxun waqtiyada dagaalka iyo nabadda labadaba.
Diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ayaa Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay u aqoonsaday khatar argagixiso oo muhiim ah
Dagaalka Ukraine iyo Ruushka ayaa hoosta ka xarriiqay muhiimadda ay leedahay goobta dagaalka cusub ee diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee loo yaqaan Drone-ka iyadoo tartanka hubka ee wax soo saarka iyo iibsiga uu socdo. Laakiin diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ayaa sidoo kale la iibsan karaa, la qabsan karaa oo loo isticmaali karaa in lagu carqaladeeyo kaabayaasha muhiimka ah sida garoomada diyaaradaha, dhirta tamarta iyo shabakadaha isgaarsiinta.
Maaddaama dawladaha Afrika ay qiimeeyaan khatarta weerarrada internetka ee kaabayaasha muhiimka ah sida Transnet ee Koonfur Afrika sanadka 2021, waa inay sidoo kale tixgeliyaan cawaaqibka aan la qorshayn ee faafitaanka diyaaradaha aan duuliyaha lahayn.
Qaaraddu wali may arkin rakibaad weyn oo ay bartilmaameedsanayaan UAS. Laakin waxa jira cadaymo isa soo taraya oo muujinaya in diyaaradaha aan duuliyaha lahayni ay hubiyeen kooxaha xagjirka ah ee rabshadaha wata iyo shabakadaha dambiyada caalamiga ah, ha ahaato qalab ilaalo ama qayb ka mid ah hawlgaladooda sirdoon iyo sahan. Sida ISS Today ay horey u sheegtay, kooxaha hubeysan sida al-Shabaab ee Soomaaliya iyo fallaagada Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Kongo iyo Mozambique waxay adeegsadaan farsamada dagaalka.
Qaraarka Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ee tirsigiisu yahay 2617 waxa uu aqoonsan yahay sii kordhaya si xun u isticmaalka UAS ee caalamka oo dhan, oo ay ku jirto ‘si xun u adeegsiga nidaamyada hawada aan duuliyaha lahayn ee argagixisadu si ay u fuliyaan weerarrada ka dhanka ah, iyo gelitaanka, xaddidan ee kaabayaasha ganacsiga iyo dawladda iyo goobaha dadweynaha.’ Xubnaha golaha ayaa lagu booriyay inay ‘dheelitirka kobcinta hal-abuurka’ iyagoo ‘ka hortagaya si xun u isticmaalka UAS’.
Laakiin sidee taas lagu gaari karaa ficil ahaan
Afrika, diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee aan duuliyaha lahayn ayaa argagixisadu ku hubeeyaan ilaalinta, sirdoonka iyo sahaminta.
Bilowgii, cilmi-baaris ayaa la sameynayaa si loo fahmo sida argagixisadu u adeegsadaan diyaaradaha aan duuliyaha lahayn. Mashruuca wadajirka ah ee Xafiiska Qaramada Midoobay ee La-dagaalanka Argagaxisada, iyo Mashruuca Cilmi-baarista Hubinta Colaadaha ayaa socda si loo qiimeeyo isbeddellada caalamiga ah. Tallaabooyinka xiga waxay noqon doonaan in la kala saaro noocyada UAS (hobbyist, ganacsiga, militariga, iwm.) iyo in la sameeyo nidaam diiwaangelin si loola socdo.
Xafiiska Qaramada Midoobay ee La-dagaalanka Argagaxisada ayaa soo saaray hab-dhaqan wanaagsan oo ku saabsan ka ilaalinta bartilmaameedyada nugul ee weerarrada aan duuliyaha lahayn, iyadoo la og yahay in diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee ganacsiga ama kuwa hiwaayadda leh loo qaabeeyey hub. Tiknoolajiyada daabacaadda 3D waxay sidoo kale fureysaa rajada laga qabo in qaybo ka mid ah ay si degdeg ah u soo saaraan kuwa xagjirka ah.
In kasta oo waddamada ay ka mid tahay Koonfur Afrika laga yaabo in aanay isu tixgelinayn in ay halis ugu jiraan weerar argagixiso oo soo socda, haddana dadka u dhuun daloola warshaduhu waxa ay ka walaacsan yihiin argagixisanimada dhaqaalaha – xasillooni-darrada adeegyada daruuriga ah ama adeegyada kale ee dawladda.
Kim James, oo ah xubin sare oo ka tirsan Ururka Diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee Ganacsiga ee Koonfurta Afrika, ayaa xaqiijiya in kooxaha dambiyada ay isticmaalaan ‘Drradaha aan duuliyaha lahayn’ ee Koonfur Afrika si ay u sahamiyaan aasaasiga ah iyo qaybinta daroogooyinka. Xeelad la mid ah ayaa lagu arkay Colombia si looga baxsado tallaabooyinka amniga xuduudaha.
Rajada ah in diyaaradaha aan duuliyaha lahayn loo isticmaalo in lagu beegsado, tusaale ahaan, baabuurta lacagta caddaanka ah ee ku safra waa suurtagal.
Iyadoo xeerarka adagi aanay daruuri ka hor istaagi doonin isticmaalka xun ee tignoolajiyada aan duuliyaha lahayn, waxay bixin karaan calaamadaha digniinta hore. Waxay tusaale ahaan, heli karaan diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee laga shakisan yahay ama waxay calaamadin karaan gaarsiinta iibka badan ee diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee u dhow bartilmaameedyada suurtagalka ah. Arrintan ayaa lagu arkay Ciraaq iyo Suuriya sanadkii 2016 markii shixnado badan oo diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee Drones-ka ah la geeyey Turkiga ka dibna loo kaxeeyey xadka.
Sida Audrey Kurth Cronin ay ku aragtay buugeeda Awooda Dadka: Sida Hal-abuurnimada Farsamada Furan ay u Hubaynayso Argagaxisada Berri, ‘nooca ugu badan ee diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee Dawladda Islaamku adeegsato waxay ahayd DJI Phantom, oo laga iibsan karo Amazon.com wax yar oo ah 450 USD. ‘ Koontaroolada dhoofinta ee tignoolajiyada labada isticmaalba waxay sidoo kale noqon kartaa dariiq ay siyaasad dejiyayaashu ku xisaabtamaan.
Xeerarku waxay u baahan yihiin dhaqangelin. Marka la eego codsiyada ballaadhan ee diyaaradaha aan duuliyaha lahayn, waxay u baahan doontaa hab ay waaxyaha dawladdu isku dubbaridaan jawaabahooda. Koonfur Afrika, Ururka Diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee Ganacsiga ee Koonfurta Afrika waxay soo jeedinayaan Waaxda Horumarinta Dhaqaalaha ee habka diiwaangelinta iyo aqoonsiga kaas oo ilaaliya dadweynaha laakiin aan waxyeello u geysan ganacsiga.
Hagaajinta farsamada iyo digniinaha oo ay ku jiraan sida loo garto diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee khatarta ah, sidoo kale waxaa soo saaraya qaybta gaarka loo leeyahay iyada oo diiradda la saarayo qalabyada waaweyn sida miinooyinka, dhuumaha, xabsiyada, garoomada diyaaradaha, iwm. Tani waxay dhalinaysaa su’aalo ah cidda sharci ahaan loo oggol yahay inay qabato diyaaradda aan duuliyaha lahayn. iyo madaxbanaanida dawladda iyo sharciga caalamiga ah.
Shirka Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ee Bishan Guddiga La-dagaalanka Argagaxisada waa inuu si taxadir leh ugu tunto si aan loo carqaladayn isticmaalka sharciga ah ee diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee wax ka beddelaya ganacsiga, beeraha, gargaarka bini’aadantinimo iyo dawooyinka Afrika. Isla mar ahaantaana, qaaraddu waxay soo bandhigtay jawi nugul oo laga yaabo in lagu tijaabiyo diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee aan duuliyaha lahayn oo ay si isku mid ah u adeegsadaan militariga iyo fallaagada.
