26″ Aug”2022″ Read the original article on UN News.
Waxa uu mar kale ku booriyay dhammaan dawladaha in ay kor u qaadaan tallaabo lagu tallaalayo dhammaan shaqaalaha caafimaadka, dadka da’da ah, iyo kuwa kale ee khatarta ugu badan ku jira, taas oo qayb ka ah dadaallada lagu tallaalayo 70 boqolkiiba dadweynaha adduunka.
Horumarka kooxaha mudnaanta leh
Tedros waxa uu sheegay in uu ku faraxsan yahay in uu arko in qaar ka mid ah wadamada ugu hooseeya ee talaalka ay hadda si weyn u soo kordhayaan, gaar ahaan Afrika.
Bishii Jannaayo, WHO iyo la-hawlgalayaasheeda waxa ay bilaabeen Iskaashiga Gudbinta Tallaalka COVID-19, oo inta badan diiradda lagu saaray 34-ka waddan ee ku jiray ama ka hooseeya 10 boqolkiiba caymiska. Lix mooyaane dhammaan waxay joogaan qaaradda.
Maanta, kaliya 10 waddan ayaa weli haysta wax ka yar 10 boqolkiiba, kuwaas oo intooda badan ay wajahayaan xaalado degdeg ah oo bini’aadantinimo.
Talaalku wali waa raagayaan
In kasta oo la soo dhaweynayo horumarka laga gaarayo daboolista kooxaha mudnaanta sare leh, Tedros waxa uu carabka ku adkeeyay in ay tahay in waxbadan la qabto maadaama saddex-meelood meel dadka adduunka ay weli yihiin kuwo aan la tallaalin.
Tan waxa ku jira saddex-meelood laba meel shaqaalaha caafimaadka, iyo afar meelood saddex meel dadka da’da ah ee ku nool waddamada dakhligoodu hooseeyo.
“Dhammaan dalalka heerarka dakhligoodu hoosewyo waa inay sameeyaan wax badan si ay u tallaalaan kuwa halista ugu jira, si loo hubiyo helitaanka daaweynta naf-badbaadinta, si loo sii wado tijaabinta iyo isku xigxiga, iyo in la dejiyo siyaasado la jaan-qaadaya, si loo xaddido gudbinta iyo badbaadinta nolosha. Tani waa tan ugu fiican. dariiqa loo wado soo kabasho dhab ah oo waara,” ayuu yidhi.
Dib u noqoshada busbuska
Dhanka kale, gudbinta ba’an ee busbuska ayaa ka socota gobolka Ameerika, in kasta oo tirada kiisaska adduunka ay hoos u dhacday in ka badan 20 boqolkiiba usbuucii hore.
Iyadoo inta badan kiisaska heerka hore ee cudurka dillaacay ay ahaayeen Yurub, iyada oo qayb yar oo Ameerika ah, xaaladdu hadda way rogtay.
Hadda, in ka yar 40 boqolkiiba kiisaska la soo sheegay waxay ku sugan yihiin Yurub halka 60 boqolkiiba ay joogaan Ameerika.
Waxaa jira calaamado muujinaya in cudurka dillaacay uu gaabis ku socdo Yurub, Tedros ayaa sheegay, halkaas oo isku darka tallaabooyinka caafimaadka dadweynaha ee waxtarka leh, isbeddelka dabeecadda, iyo tallaalka, ay gacan ka geysanayaan ka hortagga gudbinta.
“Si kastaba ha ahaatee, gaar ahaan Latin America, wacyigelin ku filan ama tillaabooyinka caafimaadka dadweynaha ayaa isku daraya helitaan la’aanta tallaalka si loo sii huriyo ololka dillaaca,” ayuu yidhi.
Tedros waxa uu u mahad celiyay soo saaraha tallaalka Bavarian Nordic, kaas oo Arbacadii la saxeexday heshiis Xafiiska Gobolka ee WHO ee Ameerika si uu u taageero gelitaanka tallaalka Monkeypox ee Latin America iyo Kariibiyaanka.
Wuxuu rajo ka muujiyay in horumarkan uu gacan ka geysan doono sidii loo xakameyn lahaa cudurkan ka dilaacay gobolka.