27″Aug”2024″ Muqdisho “Ciidamo Militari oo ka socda Masar ayaa ka soo dagay Magaalo madaxda Soomaaliya ee Muqdisho
Labo diyaaradood oo nooca C-130 ah oo laga leeyahay dalka Masar ayaa maanta oo Talaado ah ku soo degtay garoonka diyaaradaha Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho, iyadoo keentay qalab iyo shaqaale isugu jira.
Soo gelitaankan ayaa ku soo beegmaya xilli ay cirka isku sii shareerayso xiisadda u dhaxaysa Soomaaliya iyo Itoobiya, oo ay ugu horreyso heshiiskii is-afgaradka ahaa ee Itoobiya ay la gashay maamulka la baxay Somaliland, kaas oo xumeeyay xidhiidhka Addis Ababa iyo Muqdisho.
Imaatinka hantida militariga Masar ayaa qeyb ka ah dib u habeyn ballaaran oo istaraatiijiyadeed oo ka socda Geeska Afrika, halkaasoo Soomaaliya ay dooneyso inay sare u qaaddo awooddeeda ciidan iyadoo u maraysa iskaashi caalami ah.
Ku lug lahaanshaha Masar ayaa si gaar ah muhiim u ah iyadoo la jaanqaadaysa dadaalka Soomaaliya ay ku dooneyso in Masar ay ka qeybgasho howlgalka cusub ee taageerada iyo xasilinta Midowga Afrika ee Soomaaliya (AUSSOM), kaasoo lagu wado inuu beddelo howlgalka Midowga Afrika ee Ku-meel-gaarka ah ee Soomaaliya (ATMIS) marka la gaaro Janaayo 2025.
Hawlgalka, oo ay ilo-wareedyo badan u xaqiijiyeen X, ayaa waxaa ku jira saraakiil sare oo ka tirsan ciidamada Masar iyo saadka milateri ee muhiimka ah, kuwaas oo loogu talagalay in lagu taageero dadaallada amniga ee Soomaaliya.
Talaabadan ayaa loo arkaa in aanay jawaab u ahayn hanjabaadaha joogtada ah ee Al-Shabaab balse sidoo kale waxa loo arkaa mid istiraatijiyad ah oo ka dhan ah ciidamada Itoobiya iyo dhaqdhaqaaqyada siyaasadeed ee gobolka, gaar ahaan ka dib heshiiskii is-afgaradka ee Somaliland, kaas oo saamayn ku leh xuduudaha badda iyo ka faa’iidaysiga kheyraadka.
Dowladda Soomaaliya ayaa si aad ah uga hadashay rabitaankeeda ku aadan ka qeyb galka ciidamada Masar ee AUSSOM, iyadoo u aragta mid lagu dheeli tiri karo dhaq-dhaqaaqyada awoodeed ee gobolka.
Danaha istiraatijiyadeed ee Masar ee Soomaaliya waa kuwo dhinacyo badan leh, oo aan ku lug lahayn iskaashiga amniga oo keliya, balse sidoo kale waxaa ku lug leh welwelka ballaaran ee Masar ay ka qabto biyo xireenka Grand Renaissance Dam (GERD) iyo saameynta uu ku yeelan karo amniga biyaha Niilka.
Joogitaanka ciidamada Masar ee Soomaaliya, gaar ahaan meel u dhow xuduudka Itoobiya ee gobollada Hiiraan, ayaa doodo ka dhaliyay baraha bulshada sida X, iyadoo qaar ka mid ah dadka isticmaala ay soo jeedinayaan in tani ay horseedi karto iskahorimaad wakiil ka ah Soomaaliya, oo ay ka dhalatay “Adventurism” Itoobiya.
Si kastaba ha ahaatee, bayaannada rasmiga ah ee ka soo baxay labada dawladood ee Masar iyo Soomaaliya waxay ku nuuxnuuxsadeen doorka ciidamada la dirayo ee lagu horumarinayo amniga iyo xasilloonida, halkii ay sii hurin lahaayeen colaadaha gobolka.
Iskaashi ciidan ayaa ku soo beegmaya xilli Soomaaliya ay sidoo kale goob joog ka tahay dhismaha saldhigyo cusub oo uu Mareykanku ka dhisayo, kaas oo looga gol leeyahay in lagu xoojiyo awoodda Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed ee ka dhanka ah Al-Shabaab.
Isku soo wada duuboo dhaqdhaqaaqyadan ciidan ee caalamiga ah ee Soomaaliya ayaa muujinaya muhiimadda istiraatijiyadeed ee dalka iyo isdhexgalka cakiran ee danaha gobolka iyo kuwa caalamiga ah.
Marka calamiga Masar ee Soomaaliya uu sii balaadhayo, gobolka ayaa si dhow isha ugu haya, taas oo aan saamayn ku yeelanayn oo keliya amniga gudaha ee Soomaaliya, balse sidoo kale saamayn ku leh muuqaalka guud ee juqraafiga siyaasadeed ee Geeska Afrika.
Hawlgalintan ayaa bog muhiim ah u ah xiriirka Masar iyo Soomaaliya, iyadoo laga yaabo inay dib u qaabeyso isbaheysiga iyo istaraatiijiyadaha mid ka mid ah gobollada ugu xasilloon Afrika.