10″ March “2021”XIGASHO https://english.alaraby.co.uk/english
Ethiopia ayaa ku gacanseeyrtay soo jeedin ka timid Masar iyo Suudaan oo ahayd in Maraykanka, EU, iyo UN laga qayb galiyo wada xaajoodka ku saabsan is afgaranwaaga ka taagan dhismaha biyo xireenka weyn ee Renaissance Dam.
Itoobiya ayaa talaadadii diiday qorshe ay soo jeediyeen Masar iyo Suudaan oo ku saabsan dhexdhexaadinta caalamiga ah ee muranka biyo xireenka weyn ee dib u dhiska (GERD) kaasoo Addis Ababa ay ka dhistay wabiga buluuga ah ee loo yaqaan ‘Blue Nile’ isla markaana ay ku hanjabeyso sahayda biyaha ee dalalka sii fogeeya webigan
Afhayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Itoobiya Dina Mufti ayaa sheegay in dalkiisu aqbali doono oo keliya dadaallada wada xaajood ee uga socda Midowga Afrika, oo ay hadda hoggaamiso Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo.
“Arrinta GERD waxaa lagu xallin karaa iyadoo la ilaalinayo gorgortanka socda ee Midowga Afrika uu hoggaaminayo kaasoo aan loo baahnayn ku lug lahaanshaha dhinac kale oo arrinta ka ah dhexdhexaadiye,” ayuu yiri.
Midowga Afrika wuxuu horseeday dadaallada lagu dhexdhexaadinayo Masar, Suudaan, iyo Itoobiya ee ku saabsan arrimaha GERD illaa sanadkii hore.
Si kastaba ha noqotee, khilaafka u dhexeeya Masar iyo Suudaan oo dhinac ah iyo Itoobiya oo dhinaca kale ah oo ku saabsan biyo-xireenka lagu muransan yahay ayaa socda.
Sii akhriso: Masar iyo biyo xireenka Niil ee Itoobiya – Waxay ku gorgortamayaan hooska masiibada?
Masar waxay ka cabsi qabtaa in biyo xireenka uu cawaaqib xumo ka dhalan karo, taas oo dadkeeda ka reebaysa biyaha nafaha siiya iyo in ay waxyeello u geysato beeraheeda Suudaan ayaa sheegtay in buuxinta biyo xireenka oo aan sharciyeysneyn ay malaayiin muwaadiniinteeda ah u bandhigi karto halista daadadka.
Madaxweynaha Masar Abdel Fattah Al-Sisi ayaa booqday Suudaan Sabtidii waxayna labada dal kala saxiixdeen heshiis iskaashi milatari todobaadkii hore.
Labada waddanba waxay soo jeediyeen in Mareykanka, EU, iyo Kenya – oo hadda kursi ku leh Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay – ay ka qayb qaataan dadaallada dhexdhexaadinta, iyagoo “afar geesood” la samaynaya Midowga Afrika.
Si kastaba ha noqotee, Mufti wuxuu sheegay in Itoobiya aaminsan tahay in Midowga Afrika uu noqdo midka kaliya ee dhexdhexaadiya khilaafka.
“Itoobiya waxay si xoogan u aaminsan tahay in dhibaatooyinka Afrika lagu xalin karo xalalka Afrika, Midowga Afrika iyo [Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Congo] waxay si buuxda u awoodaan inay la yimaadaan xalal waxtar u leh dadka oo dhan,” ayuu yidhi.
5tii Maarso, Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay Antonio Guterres wuxuu sheegay in UN-ka ay diyaar u tahay inay gacan ka geysato dhexdhexaadinta khilaafka, ka dib markii uu khadka taleefanka kula xiriiray Wasiirka Arrimaha Dibadda Masar Sameh Shoukry.
Suudaan ayaa Talaadadii uga digtay muwaadiniinteeda biyo la’aanta inta udhaxeysa bilaha Abriil iyo Julaay, markaas oo ay tahay in Itoobiya ay buuxiso GERD markii labaad.
Suudaan ayaa horay si adag u dhaleeceysay qorshooyinka Itoobiya ee ah in si kali kali ah loo buuxiyo GERD, iyadoo sheegtay in tani ay carqaladeyn karto biyo gelinta Suudaan ayna muwaadiniinteeda u bandhigi karto daadad.
XIGASHO https://english.alaraby.co.uk/english
