17″ April “2023
Dadka u dooda xuquuqul insaanka ayaa dhaleeceeyay in Itoobiya ay sii wado qorista haweenka ee shaqada guriga ee Sacuudiga.
Dowladda Itoobiya ayaa kor kala socota dhammaan howshaas, oo ay ku jiraan shaqaaleysiinta iyo xayeysiinta.
Horraantii bishii Maarso, Hirut* waxay kula ciyaaraysay gurigeeda oo ku yaalla degmada Mekanisa ee Addis Ababa, markaasoo laga soo wacay nambar aan la garanaynin oo lagu weydiinayay inay doonayso inay ka shaqeyso Bariga Dhexe.
Waxay naxdin ku noqotay 27-jirkan, kaasoo lix sano ku qaatay shaqaale guri gudaha Kuwait ka hor inta uusan ku laaban Itoobiya 2020.
Waan baqay sababtoo ah waxaan u maleeyay inay yihiin dad tahriibiya, waxaana la yaabay sida ay magacayga iyo lambarkayga ku heleen,” ayay u sheegtay Al Jazeera.
Dadka la soo wacay犀利士 ayaa Hirut u sheegay in ay yihiin shaqaale dowladeed, kuwaas oo galkooda ka soo qaatay keydka xogta ee dowladda ee muhaajiriinta ka soo laabanaya Bariga Dhexe.
Tan iyo 80-aadkii, Itoobiyaanku waxay ku qulqulayeen Sacuudiga, Lubnaan iyo Kuwait iyagoo raadinaya shaqooyin buluug ah, oo badi ay qabanqaabiyeen hay’adaha shaqo qorista ee gudaha Itoobiya ama kuwa dadka ka ganacsada.
Markan, dawladda Itoobiya waxay dusha kala socotaa dhammaan hawsha, oo ay ku jiraan shaqaaleysiinta iyo xayaysiinta.
Dukumiintiyo maamul oo ay aragtay Aljazeera ayaa daaha ka qaaday qorshe lagu shaqaaleynayo illaa nus milyan haween ah oo da’doodu u dhaxayso 18-40 jir, si loogu diro Sacuudi Carabiya si ay uga shaqeeyaan guri guri.
Horraantii bishii Maarso, ogeysiisyo ayaa markii ugu horreysay ka soo baxay Facebook iyo boodhadhka xayeysiiska ee magaalooyinka iyo magaalooyinka Itoobiya, kuwaas oo loogu baaqayo haweenka inay iska diiwaan geliyaan shaqada Sacuudi Carabiya, xafiisyada dawladda.
Dadka soo laabtay sida Hirut ee aqoonta u leh dhaqanka iyo luqadda ayaa si firfircoon looga codsanayaa iyada oo ay weheliso shaqaale cusub. Meelaha fogfog, saraakiisha dawladda, oo ay ku jiraan maayar ku-xigeennada, ayaa soo faragelinaya si ay shakhsi ahaan u kormeeraan fadhiyada hanuuninta.
“Waxaa naloo sheegay in tani ay tahay fursad nolosha oo dhan,” ayuu yiri mid ka mid ah shaqaalaysiinta oo ka qaybgalaya kalfadhi ka dhacay waqooyiga gobolka Axmaarada. “Waxaa la ii sheegay in tani ay tahay dariiqa guusha nolosha oo ka dhaqso badan dugsiga.”
Sida ku cad barnaamijka, haweenku waxay raaci doonaan duulimaadyo ay dawladdu bixiso. Sacuudi Carabiya, shaqaalaha soogalootiga ah ayaa laga yaabaa inay helaan 1,000 riyal bishii (qiyaastii $266), in ka badan inta badan shaqooyinka laga helo Itoobiya halkaas oo wax soo saarka guud ee gudaha qofkiiba (GDP) uu ahaa $925 sanadka 2021.
Mas’uuliyiinta Federaalka ayaa sidoo kale barnaamijkan ku tilmaamay mid naf-badbaadin ah, iyagoo muujinaya khataraha ay Itoobiyaanku kala kulmaan safarrada halista ah ee ay ku maraan marinnada muhaajiriinta ee Yemen iyo Jabuuti.
“Tahriibayaasha Itoobiyaanka ah iyo kuwa Soomaalida ah ee u socda Sucuudiga waa la dili karaa, ama waxay ku dhintaan shilalka baabuurta ee Yemen si degdeg ahna waa loo aasaa iyada oo aan cidina ka daba tegin,” ayay tidhi Sagal Cabaas, oo ah hawl-wadeenad iyo hawl-wadeenno dhinaca bini’aadantinimada ah oo diiradda saara socdaalka Yemen iyo Geeska Afrika. Afrika