Jarmalku waxa uu dib ugu celiyay Nigeria iyo Benin Bronzes farshaxan qaarada laga qaatay xiligii gumeystayaasha

25″ Aug”2022″ SOURCE: REUTERS

Taariikhyahannada farshaxanka Faransiiska ayaa ku qiyaasay in ilaa 90% hidaha dhaqanka ee Afrika la bililiqaystay la rumaysan yahay inay ku yaalliin Yurub.

Jarmalku waxa uu saxeexay heshiis uu ku wareejinayo lahaanshaha dalka Nigeria ee Benin Bronzes, oo ka mid ah agabka ugu muhiimsan ee dhaqan ahaan Afrika, ee la bililiqaystay qarnigii 19-aad.

Saxiixa ayaa la sameeyay Khamiistii iyada oo u dhaxaysa Foundation of Prussian Cultural Heritage (SPK) iyo Komishanka Qaranka Nigeria ee Matxafyada iyo Taallooyinka (NCMM) ay ugu wareejiyaan lahaanshahooda ururinta Matxafka Ethnological ee Berlin ilaa Nigeria.

Askarta Ingriiska ayaa qaatay boqollaal naxaas ah – farshaxanno iyo tabeelooyin qalafsan oo soo taxnaa ilaa qarnigii 13-aad ka dib – markii ay ku duuleen Boqortooyada Benin, oo ku taalla waxa hadda loo yaqaan koonfur-galbeed ee Nigeria, 1897-kii.

Farshaxanadaasi waxa ay ku dhamaadeen madxafyo ku yaala Yurub iyo Maraykanka waxaana sanado badan ay wadamada Afrika u dagaalamayeen sidii ay dib ugu soo ceshan lahaayeen.

Jarmalku waxa uu Nigeria ku celiyay kii ugu horreeyay ee壯陽藥 farshaxanimada bishii Luulyo.

Heshiiska Khamiista, kaas oo SPK uu ku tilmaamay wareejinta ugu ballaaran ee agabka madxafka laga soo bilaabo qaabkii gumeysiga ilaa maanta, wuxuu daboolayaa 512 walxood oo ku dhammaaday Berlin wixii ka dambeeyay bililiqadii 1897.

Walxaha ugu horreeya ayaa jir ahaan loogu soo celin doonaa Nigeria sanadkan. Qiyaastii saddex-meelood meel oo ka mid ah hantida ayaa ku sii jiri doona amaahda Berlin ugu yaraan 10 sano waxaana lagu soo bandhigay Madasha Humboldt ee Berlin. Amaahda waa la kordhin karaa

“Tani waxay matalaysaa mustaqbalka ee ku saabsan arrinta farshaxanimada; mustaqbalka iskaashiga madxafyada, mustaqbal ku salaysan ixtiraam iyo karaamo codsiyada sharciga ah ee quruumaha kale iyo hay’adaha dhaqanka,” ayuu yiri NCMM’s Abba Isa Tijani.

Wuxuu ku booriyay madxafyada ka baxsan Jarmalka inay ku daydaan heshiiska.

Taariikhyahannada farshaxanka Faransiiska ayaa ku qiyaasay in ilaa 90 boqolkiiba hidaha dhaqameed ee Afrika la rumeysan yahay inay ku yaalliin Yurub. Waddamada Afrika ayaa muddo dheer raadinayay inay dib u soo ceshadaan shaqooyinkii ay booqdeen sahamiyeyaal iyo guumaysi iyadoo hay’adaha reer galbeedka ay la halgamayaan dhaxalka dhaqanka ee gumeysiga.

Horaantii bishan, Matxafka Horniman ee London ayaa sheegay in uu dib ugu celin doono dowladda Nigeria 72 farshaxan oo ay ku jiraan 12 tabeelo naxaas ah, ka dib markii ay tallaabo la mid ah qaadeen kulliyadda jaamacadda Cambridge iyo Matxafka Paris sannadkii hore.

Guddoomiyaha Dhaqanka iyo Saxaafadda ee Jarmalka Claudia Roth ayaa sheegtay inay tusaale u tahay madxafyada Jarmalka oo ay ku jiraan ururintii xilligii gumeysiga iyo in heshiisyo kale ay raaci doonaan bilaha soo socda.

Leave a Reply