SOURCE: AL JAZEERA NEWS
B/Y Hamza Mohamed barta Twitter: @Hamza_Africa
Sawirrada majaajillada ah dhallinta Muqdisho ee TikTok iyo kan YouTube-ka ayaa soo saaray malaayiin aragtiyood bilo gudahood.
Waxaa qoray Xamza Maxamed
Mgaalada Muqdisho iyo daafaheeda , waxaa jira hal magac oo ay dhoola cadeynaya wajiyada dadka: Muwado.
Gabadha siddeed jirka ahi waa xiddigihii fiidyow gaagaaban ee ay Soomaaliya duufaanta ku qaadatay. Muuqaalo malaayiin jeer lagu daawaday aaladaha internetka sida TikTok iyo YouTube, Muuqaalka Muwado Abshir ayaa taabanaya mowduucyo badan oo kala duwan, laga soo bilaabo shaqo la’aan iyo qaab jaceyl ilaa jahwareerka warbaahinta bulshada iyo xitaa xiriirada – iyo kaftankeeda qofna uma tudhna.
Muwado ayaa u sheegay Al Jazeera, “Waan jeclahay inaan dadka ka dhigo mid faraxsan. Waan ku faraxsanahay markaan arko dadka oo qoslaya,
“Dadku waxay u muuqdaan sifiican markii ay faraxsan yihiin oo qoslaan.”
Waxay dhammaan bilaabeen bishii Diisamber ee sanadkii hore, markii ugu daweynaa Muwado toddobadiisa walaalaha ah ee ugu weyn, Abdikassim Abshir, wuxuu fiidiyoow u sameynayay kanaalkiisa TikTok.
19-jirkan keligeed igama tagayso oo waxay waydiisatay inay iga codsato inaan sameeyo fiidiyoow, ”.
Laakiin si fudud u toogashada fiidiyowga kuma filna Muwado, oo ku adkaysatay in walaalkeed ay internetka ku wadaagaan. Cabdikassim si tartiib tartiib ah ayuu u waafaqay – maalmo gudahood, muuqaalku wuxuu lahaa in kabadan rubuc milyan oo aragti ah.
Cabdikassim (dhexda) ayaa qoraya qoraalka halka Muwado soo gudbineyso farqiga u dhexeeya [Ali Adan Abdi / Al Jazeera]
Sawirka xiisaha leh wuxuu ka bilaabmaa Abdikassim isagoo u sheegaya Muwado inuusan ku isticmaalin taleefankiisa maxaa yeelay iyadu waa mid aad u da ‘yar. Kadib wuxuu waydiiyaa iyada inay tagto dukaamada si ay ugu iibsato jalaatada.
“Samir,” Muwado ayaa ku celcelinaya. Markaan koray waxaan ku siin doonaa jalaato. Waan waayi doonaa hadaan u baxo inaan iibsado jalaato hadda.
Isaga oo ka fikiraya in sumcadda caanka ahi ay ahayd shil, Abdikassim ayaa markaa soo dhejiyay fiidiyow muujinaya isaga qudhiisa – oo tan sameeyey si wanaagsan ugumana raacsaneyn taageerayaashiisa.
“Dadku igama oggolaan doonaan inaan dhajiyo wax kasta oo Muwado uusan ku jirin. Ma aysan weydiisanaynin laakiin waxay dalbanayaan. Wax ikhtiyaar ah ma aanan lahayn. Waxay ahayd ama inaan soo dhejiyo fiidiyowyo Muwado ama waxna ma dhajin,” ayuu yidhi.
Labada walaal ee walaalaha ah ayaa bilaabay inay dhejiska fiidiyooga wada wadaagaan, iyadoo Abdikassim la imaanayo qoraalka iyo Muwado soo gudbineyso sawirrada. Mawduuc aan laga hadhin, iyadoo fiiro gaar ah loo leeyahay saameeyayaasha warbaahinta bulshada, macallimiinta iskuulka iyo siyaasiyiinta.
Hal jago, iftiinka hoggaamiyeyaasha federaalka oo xiriirka u jaray dowladda dhexe ee Muqdisho, ayaa heshay in ka badan 1.1 milyan oo aragti.
Da ‘da’ awgeed, fiidiyowyada Muwado waxaa lagu dhajiyay channelka walaalkeed.
Koontada ayaa hadda leh inka badan 235,000 oo raacsan iyo 3.2 milyan oo jecel TikTok. Channel-ka YouTube-ka ee Muwado wuxuu urursaday ku dhawaad 7 milyan oo aragti ah wax ka yar hal sano – taasina waxay ka saareysaa tirooyinka dadka soo dejinaya isla markaana dib ula wadaagaya fiidyowgeeda.
‘Aad u caqli badan, aad u qosol badan’
Soomaaliya waxay ka soo kabaneysaa dagaal sokeeye oo laba sano socday oo burburiyey ku dhawaad qayb kasta oo ay ku jirto warshadaha madadaalada.
Markii qoryaha ay aamusnaayeen, dhalinyaro badan ayaa si sii kordheysa u qaadanayay baraha bulshada, inta badan TikTok iyo Facebook, si ay u helaan madadaalo, isu muujiyaan oo ay waqtigooda ku gudbaan. Laakiin qofna ma saadaalin karin in gabar siddeed sano jir ah ay ku dhici karto dareenka malaayiinta ku sugan waddanka muxaafidka ah.
Nafteena qosol ayey ka dhigaysaa. Waxaan rajeynayaa inay weligeed sii socoto, “ayay tiri Nafisa Cabdile Cabdi, oo dukaan ku leh bartamaha Muqdisho.
“Mar alla markii aan dhinto ama maalin adag igu dhacdo, waxaan aadaa kanaalada Muwado oo aan fiirsadaa fiidiyooyadeeda
Iyada oo xiddig Muwado uu sii kordhayo, mid ka mid ah fannaaniinta ugu caansan dalka, Sharma Boy, ayaa siidaayay heeso u heesaya iyada.
“Muwado, midka farxadda leh. Way ka fiican tahay kuwa kale. Ma liidato, waxay had iyo jeer ku jees jeestaa.
Sidoo kale caannimada Muwado ee khadka tooska ah ayaa sidoo kale tarjumay khadka tooska ah, iyada oo dadku ku casuumeen xafladaha dhalashada, xafladaha qalin-jabinta iyo xitaa xafladaha aroosyada si ay u bixiyaan khidmad muuqaal ah – tiro ka mid ah qoyskeeda ma aysan dooneynin inay shaaciyaan.
Laakiin had iyo jeer ma ahayn sidan oo kale. Muwado hooyadeed Siraad Muuse, waxay sameysay intii karaankeeda ah sidii ay uga joojin laheyd inay noqoto sumcad dadweyne.
Siraad, oo aan faraxsanayn markii ay ogaatay in Cabdikassim ay fiidiyowga soo dhigtay walaasheed internetka.
Waxay uga digtay inuu sidaas sameeyo, laakiin labada walaalaha ah way sii wadeen.
“Maalin kasta waxaan ka heli doonaa taleefan dadka ka yimaada aniga oo sheegaya in gabadhaadu internetka ku jirto. Waxaan had iyo jeer u maleyn jiray inay ahayd fiidiyowgii ugu horreeyay illaa aan ka garto inay jiraan daraasiinno kale oo fiidiyoow ah. Waa goor dambe in la joojiyo. way soo diraan waxayna ii sheegaan waxa fiidiyowgu yahay, “ayay tiri Siraad, oo hadda taageeraysa gabadheeda.
Iyo sababta oo ah Muwado’s profilekeeda sare, Siraad sidoo kale waxay caan ku noqotay xuquuqdeeda.
“Wadooyinka ayay igu istaagaan dadku waxayna isweydiiyaan sida Muwado ay tahay. Dadku aad bay u fiican yihiin waana u danaynayaan iyada. Waxay iigu yeeraan hooyada Muwado wayna joojiyeen magacayga. Xitaa waxay ila qaataan sawirro,” ayuu yiri Siraad.
Dhanka kale, Cabdikassim wuxuu leeyahay riyooyin waaweyn iyo qorsheyaal Muwado.
“Waxaan rabaa iyada inay ka dhigto xiddig weyn oo Afrikaan ah ka dibna u kaxeeya Hollywood halkaas oo ay ku noqon karto xiddig weyn. Ilaahay ayaa siiyay hadiyad waxaanan doonayaa in aan la wadaago adduunka [adduunka],” ayuu yidhi.
Laakiin walaashiisa yari waxay u baahan kartaa xoogaa qancin ah.
“Waan ku raaxeysanahay inaan dadka qoslo laakiin taasi maahan waxaan doonayo inaan sameeyo markii aan weynaado,” ayay tidhi. Waxaan ku fikirayaa inay kufiican tahay in la daweeyo dadka intii laga kaftami lahaa. “
“Dadku waxay heli doonaan waxyaabo kale oo ka dhigaya inay ku qoslaan,” ayay raacisay, iyadoo mar kale qosol ku dhacday.
Waxaa Qoray Hamza Mohamed barta Twitter: @Hamza_Africa
SOURCE: AL JAZEERA NEWS