19″ Dece”2022″ SOURCE: AL JAZEERA, REUTERS
Abaaro, kulayl iyo daadad qayb ka ah isbeddelka cimilada ayaa kor u qaadaya nolosha malaayiin qof, oo ku nool waddamada saboolka ah ayuu yiri Madaxa Qaramada Midoobay oo ku dhawaaqay shir-deg deg ah oo looga hadlayo cimilada ‘2023 Dheeho.com
Qaramada Midoobay waxay martigelin doontaa shir-madaxeedka cimilada “macno-la’aan” sanadka 2023 si loo kiciyo tillaabooyin dawladuhu ka qaadaan xiisadda cimilada, Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay Antonio Guterres ayaa sidaas yiri, iyadoo hadafka ah in laga fogaado kulaylka caalamiga ah ee in ka badan 1.5 Celsius uu bilaabay inuu ka baxo gaaristii la filayay
Isaga oo ka hadlayay shir jaraa’id oo uu qabtay Isniintii, ayaa Guterres waxa uu sheegay in dunidu ay u socoto “jiho khaldan” oo isbedelka cimilada ah iyo in dowladuhu ay ka gaabiyeen ballanqaadkoodii ahaa inay hoos u dhigaan qiiqa .
Guterres ayaa sheegay in Qaramada Midoobay ay martigelin doonto shir madaxeedka bisha Sebtember iyada oo ujeedadu tahay in lala xisaabtamo dowladaha lagana dalbado qorshayaal la taaban karo oo wax looga qabanayo qalalaasaha cimilada
“Casumaadu waa furan Tahay, laakiin waxaa jira, qiimaha gelitaankana waa mid aan gorgortan geli karin: mid la aamini karo, oo halis ah iyo tallaabo cimilo oo cusub,” Guterres ayaa yiri. “Waxay noqon doontaa shir madaxeed aan macno lahayn, ma jiro wax ka reeban, ma jirto tanaasul-Iyo meel ay ku noolaadaan kuwa cagaarka dhaqa, ama dib-u-noqoshada, eedaysanayaasha
In kasta oo dawladaha iyo hay’adaha caalamiga ahi ay garwaaqsadeen kulanka degdegga ah ee isbeddelka cimilada, dhaleeceeyayaashu waxay dhaliili doonaan fashilka beesha caalamka ee xakamaynta qiiqa iyada oo dhibaatada cimiladu ay baabi’isay bulshooyinka adduunka oo dhan ayuu yiri xoghayaha guud ee qaramada midoobay
Iyadoo heshiis lagu gaaray wadahadalkii cimilada ee COP27 ee Qaramada Midoobay ay soo bandhigtay bishii Nofembar si loo abuuro sanduuq “khasaaraha iyo dhaawaca” si loo caawiyo waddamada saboolka ah inay la qabsadaan isbeddelka cimilada, arrimaha sida dhimista qiiqa hawada iyo joojinta shidaalka fosil si buuxda looma hadlin.
Waddamada waxaa saaran犀利士 cadaadis si loo hubiyo in qiiqa hawada la dhimo kala bar 2030-ka oo hoos loo dhigo eber marka la gaaro 2050, taas oo ah waddada kaliya ee lagu hayn karo kulaylka caalamiga ah ilaa 1.5 darajo Celsius, hadafkii lagu heshiiyey heshiiskii Paris 2015, oo ah heshiis caalami ah.
Guterres ayaa isniintii sheegay in uu sii wadi doono dadaalkiisa ku aadan heshiiska midnimada cimilada, kaas oo u baahan doona dadaal dheeri ah oo ka yimaada soosaarayaasha ugu weyn adduunka isla markaana taageero dheeri ah u fidiya wadamada u baahan gargaarka
Waxa uu sidoo kale ka hadlay arrimo kale oo gacan ka geystay dhibaatooyinka iyo xasillooni darrada adduunka oo dhan, oo ay ka mid yihiin duullaanka Ruushka ee Ukraine iyo mudaaharaadyada ka socda Iran.
Guterres waxa uu sheegay in uusan “rajo wanaagsan ka qabin” in mustaqbalka dhow uu dhaco wadahadal nabadeed oo u dhaxeeya Ruushka iyo Ukraine, balse waxa uu rajo ka muujiyay in Qaramada Midoobay ay door ka qaadan karto sidii horumar looga gaari lahaa arrimaha ay ka mid yihiin shixnadaha badarka iyo is dhaafsiga maxaabiista dagaalka.