Saturday ” 6″ November “202” AFP
Dhanka kale, safaaradda Mareykanka ee Addis Ababa ayaa amar ku bixisay in ay baxaan diblomaasiyiinteeda aan muhiimka ahayn Sabtidii, maalin ka dib markii ay kula talisay dhammaan muwaadiniinta Mareykanka inay ka baxaan Itoobiya “sida ugu dhaqsaha badan” – sida ay sameeyeen dhowr safaaradood oo kale, oo ay ku jiraan kuwa Sacuudi Carabiya, Sweden iyo Norway.
“Dhacdooyinka kacdoonka shacabka iyo rabshadaha qowmiyadeed ayaa dhacaya digniin la’aan. Xaaladdu way ka sii dari kartaa oo waxay sababi kartaa sahayda sahayda oo yaraata, isgaadhsiinta oo go’an, iyo carqaladaynta safarka, “Safaaradda Maraykanku waxay ku sheegtay shabakadeeda Sabtidii.
Waxay timid ka dib markii ergeyga gaarka ah ee Mareykanka u qaabilsan Geeska Afrika, Jeffrey Feltman, uu u muuqday mid aan awoodin in uu horumar ka sameeyo isku daygii uu ku doonayay in lagu soo afjaro dagaalka xilli uu toddobaadkan booqasho ku tagay Addis Ababa.
Iyadoo ay socdaan dadaallo heer gobol iyo mid caalami ah iyadoo ay jiraan baaqyo ku aaddan in si degdeg ah loo joojiyo colaadda iyo wadahadallo xabbad-joojin ah oo waara lagu gaaro, ayaa ilo dublamaasiyadeed u sheegay Al Jazeera in saraakiisha dowladda Itoobiya iyo ergayga Mareykanka ay ku heshiin waayeen waddo loo maro xallinta khilaafka.
Ilahan ayaa sheegay in Itoobiya ay diiday soo jeedinta Feltman ee ah in wadahadalo shuruud la’aan ah lala galo fallaagada, iyadoo dowladdu ay kooxda TPLF u aragto koox “argagixiso” waxayna dalbanaysaa in dagaalyahanadeeda ay si degdeg ah uga baxaan gobolka Axmaarada shuruud la’aan.
Isla warku waxa uu intaa ku daray in dhinacyada Maraykanka iyo Itoobiya ay ku kala aragti duwanaayeen qaabka wada-xaajoodku u dhacayo, iyadoo labada dhinac ay ku adkaysanayaan inay tahay cidda go’aamisay iyada oo aanay cid dibadda ahi soo faragelin.
Todobaadkii hore ayay kooxda TPLF sheegtay in ay qabsatay laba magaalo oo istiraatijiyad ah oo ku yaala Axmaarada, halkaas oo dagaalyahanadeedu ay hore u sii galeen ka dib markii ay dib ula wareegeen fadhiisinadooda Tigray bishii June. Waxay sheegtay Arbacadii inay gaartay magaalada Kemissie ee Amxaarada, oo 325km (200 mayl) waqooyi bari ka xigta caasimadda.
Kooxda TPLF ayaa intaas ku dartay in ay “howlgal wada jir ah” kula jirto koox kale oo fallaago ah, Ciidanka Xoraynta Oromada, waxayna tilmaameen in laga yaabo in ay u sii gudbaan Addis Ababa. Ciidamada Tigreega ayaa sheegay in ay ku cadaadinayaan dawladda Itoobiya in ay ka qaado go’doominta dilaaga ah ee ay ku hayso gobolkooda oo gaadhaya lix milyan oo qof, halkaas oo laga jaray adeegyadii aasaasiga ahaa ee cuntada iyo gargaarka caafimaadkaba.
“Haddii u socodka Addis waa waxa ay ku qaadanayso in la jebiyo go’doominta,” ayuu yiri afhayeenka TPLF Getachew Reda.
Xaalada dalka Itoobiya ayaa xiligan u muuqata mid kasii dareysa, waxaana cabsi xoogan laga qabaa in kooxda TPLF iyo kooxo kale oo isbaheysi la sameestay ay galaan magaalada Adis Ababa ee caasimada Itoobiya.
Safaarada dowlada Mareykanka ku leedahay magaalada Adis Ababa, ayaa qoraal ay soo saartay ugu baaqday muwaadiniinteeda ku sugan gudaha Itoobiya in ay si deg deg ah uga baxaan dalkaasi.
Qoraal kasoo baxay safaarada Mareykanka ee Itoobiya ayaa lagu sheegay in xaalada Itoobiya ay tahay mid qasan, waxa ayna ugu baaqday muwaadiniinta Mareykanka in sida ugu dhaqsiyaha badan ay uga baxaan dalkaasi.
“Xaaladda ammaan ee Itoobiya ayaa ah mid aad u qasan. Waxaan kula talineynaa muwaadiniinta Maraykanka ee ku sugan dalkan inay uga baxaan sida ugu dhaqsaha badan, waana baaqii ugu danbeeyay ee aan u direyno muwadiniinteena,” ayaa lagu sheegay farriin la soo dhigay bogga internet-ka ee safaaradda.
Digniintan kasoo baxday dowlada Mareykanka ayaa kusoo aadaya xili shalay gudaha Mareykanka heshiis ku gaareen 9-Urur oo TPLF ku jirto kuwaa oo isku baheestay dagaal ka dhan ah taliska Ra’iisul wasaaraha Itoobiaya Abiy Axmed.
Dhinaca kale Abiy ayaa ku Baaqay ‘Naf-huris’ lagu Badbaadinayo Ethiopia
Ra’iisulwasaaraha Ethiopia Abiy Ahmed ayaa Sabtida maanta ah sheegay in Ethiopia ay sameyso “naf-huris” lagu “badbaadinayo” dalka, iyadoo hadalkiisu imanayo xilli uu dagaalka u dhexeeya ciidamada dowladda kuwa fallaagada Tigray uu sii xoogeysanayo, halisna ku hayo caasimadda.
Hadalkan ayaa yimid maalin ka dib markii sagaal kooxood oo fallaago ah ay sheegeen in ay ku biirayaan oo ay isbahaysi la sameysanayaan Jabhadda Xoreynta Shacabka Tigray (TPLF) oo muddo sannad ah dagaal kula jirtay xukuumadda Abiy.
Wakiilka TPLF Berhane Gebre-Christos ayaa Jimcihii mar uu magaalada Washington ku saxiixayay heshiiska sagaalka xisbi ee isbahaysigan ku midoobay waxa uu sheegay in isbahaysiga ujeedkiisu yahay “in meesha laga saaro taliska.”
“Waa in la sameeyaa naf-hurid, taasi oo badbaadin doonta Ethiopia,” ayuu Abiy ku qoray bartiisa Twitter-ka.
“Waxa aan wajahnay imtixaanno iyo caqabado kuwaasi oo innaga dhigay kuwii sii xoogeystay. Waxa aan leennahay xulufo ka badan kuwa ay haystaan dadka naga soo horjeestay,” ayuu yiri.
Todobaadkii hore ayay kooxda TPLF sheegtay in ay qabsatay laba magaalo oo istiraatiji ah oo ku yaala gobolka Amhara, halkaas oo ciidankeedu ay weerareen ka dib markii ay bishii June dib ula wareegeen gacan ku heynta gobolkooda Tigray.
Arbacadiina, waxa ay sheegtay in ciidankeedu gaaray magaalada Kemissie ee gobolka Amhara, waxayna magaaladu 325 kiiloomitir dhanka waqooyi-bari ka xigtaa caasimadda.
TPLF ayaa intaas ku dartay in ay “howlgal wada jir ah” ay kula jirto Ciidanka Xoreynta Oromada, oo ah jabhad kale oo saadaalisay in Addis Ababa ay la wareegi karto toddobaadyo gudahood.
Dowladda, oo Talaadadii ku dhawaaqday xaalad degdeg ah oo ay ku soo rogtay dalka oo dhan ah, ayaa beenisay in fallaagadu ay ku sii siqayaan ama halis ku hayaan caasimadda.
AFP