10- February-2024- BBC-
Waxaa foodda nagu soo haya mowsimka Xajka ee sannadkan oo dhowr bilood ay naga xigaan, waxaana durba la bilaabay hawlaha loogu diyaar garoobayo.
Wasaaradda Awqaafta iyo Arrimaha Diinta ee Soomaaliya iyo guddiga Arrimaha Xajka ayaa sannadkan shaaciyey khidmada lacageed ee laga qaadayo Xujayda Soomaalliyeed ee doonaya inay sanadkan soo Xaj gutaan.
Qiimaha sanadkan ayaan wax weyn ka duwanayn kii hore, marka la eegana farqiga ayaa dhan wax aan ka badnayn konton dollar.
Agaasimaha guud ee wasaarada Awqaafta iyo Arrimaha diinta ee Soomaaliya ahna Gudoomiyaha guddiga arimaha Xajka Maxamed Xaaji Ibraahim ayaa BBC-da u sheegay in isbaddal uu ku yimi qiimaha sanadkan iyo halka la dajin doono xujayda intaba.
Dadaal badan ayaan ka wasaarad ahaan bixinay iyadoo waliba canshuurta Sacuudigu ay korortay, qiimaha oo hooseeya iyo xujayda oo sidii hore uga dhow Xaramka waa u dan, waxaana u aragnaa inaan horumar ka samaynay arintaas” ayuu yiri Maxamed Xaaji.
Soomaaliya ayaa sanadkan helaysa tiradii ay sanadkii hore heleen oo dhamayd ilaa kow iyo toban kun iyo lix boqol, “balse dadaalo ayaan wadnaa” ayuu BBC u sheegay agaasime Maxamed.
Waxaa jiray cabashooyin qaar ka mida Xujaydii sanadkii hore ay ka muujiyeen halka la dajiyey kuwaas oo warbaahinta la hadlay, su’aal ay BBC-du arintaas ka waydiisay Agaasimaha guud ayaa ahayd waxa ay kaga jawaabayaan cabashada hadday jirtay iyo in kale
“Sanadkii hore haddii ay qabeen in Xaramku uu ka yara fogaa waa cagsigeeda, wuu u dhawaa basle Jamaraadka oo muhiim u ah Xujayda waa u dhawaayen kuwa Soomaaliyeed” ayuu intaa raaciyey.
Agaasimaha guud ee Wasaarada Awqaafta iyo Arrimaha diinta, Maxamed Xaaji Ibraahim
Wuxuu intaa ku daray in qaybsiga kootada ee maamulada dalka tahay sidii hore ee aan wax badan laga badalin, balse uma sheegin BBC-da tirada la siinayo sanadkan iyo sida ay u kala helayaan.
Maxaa ku cusub Xajka sanadkan ee Soomaaliya?
Sida uu BBC-da u sheegay Maxamed Xaaji Ibraahim, Boqortooyada Sacuudiga ayaa sanadkan soo saartay sharci cusub oo hagaya arrimaha xajka kaas oo loo qorsheeyey in la qabto xilli hore.
“Sanadkan shaqada Xujayda waxaa la bilaabay xilli hore si la isugu dubba-rido shaqada loo qorsheeyey” ayuu yiri agaasime Maxamed.
Mubashar Cumar Cabdiraxmaan oo ka mid ah maamulayaasha shirkadaha qaadaya xujeyda sanadkii labaad ayaa sheegay in isbaddel weyn ay samaysay dowladdu marka loo eego sanadkii hore.
“Shaqada ayaa la bilaabay xilli hore ka dib markii tartankii shirkadaha la soo afjaray, taasi waxay na siinaysaa waqti fiican oo aan ugu diyaar garowno u adeegida Xujayda Soomaaliyeed, loogana fogaado inay dhacaan wixii sanadkii hore dhacay, waayo sanadkii hore muddo bil ah ayaan haysanay inaan howshaa baaxada leh ku qabo waana tan keentay inay cabasho Xujaydu muujiyaan” ayuu yiri Mubashar.
Sida uu Mubashar u sheegay BBC-da, waxyaabaha dhacay sanadkii hore waxaa ka mid ahaa Xujayda oo Basaskii waayey iyo deegaanka oo aad uga fogaa Xaramka kaas oo uu sheegay in Xujaydu cabasho badan muujiyaan.
“Arrinta khaladka Basaska ee dhacay sanadkii hore waxay ahayd in hanaanka bixinta lacagta xaajiga ee Sacuudiga aan la marin adeega Masaar Electronic oo ay ahayd in la bixiyo qaar ka mid ah, marka hadda sanadkan waxaa lagu daray in dhamaan lacagaha khidmadaha ee loo fidinayo xaajiga la mariyo adeegaas ‘ME’ sida hotelka iyo basaska taas oo meesha ka saaraysa in ciriiri ka dhasho basaska” ayuu BBC-da u Sheegay Mubashar.
Xujayda Soomaalida ayaa sanadkii hore daganaa meel ilaa 12 kilomiter u jirta Masaajidka taas oo keentay inay cabasho qaarkood muujiyan sida uu BBCda u sheegay Axmed Maxamuud Axmed balse ay rajaynayaan in taas meesha laga saaro maadaama hadda loo sheegay in wax laga badalayo.
Sida uu Mubashar xusay, sanadkan Xujayda waxaa la dajin doonaa meel aan ka fogay masaajidka Barakaysan
“Durba waa la bilaabay kiraynta deegaanadii ay Xujaydu degi lahaayeen, meel ay ka arkaan masaajidka ayna shanta salaadood ku tukan doonaa Masaajidka ayaa la dajinayaa” ayuu yiri Mubashar oo shirkadooda sanadkan qaadayso Xujayda.
BBC-da oo su’aal ka waydiisay, Wasaarada Awqaafta iyo Arrimaha diinta waxa keenay in shirkado diyaaradeed ay bixiyaan adeega daabulida xujayda ayuu sheegay Agaasimaha Wasaaradaasi in ay taasi dan u tahay Xujayda Soomaaliyeed.
Axmed Maxamuud Axmed oo muddo ka shaqaynay arimaha Xajka ayaa BBC-da u sheegay in xujayda ay qudhooda ay ka doorbiyadaan inay diyaarad qura raacaan halkii ay kuwo kala duwan raaci lahaayeen.
“Waayadii hore shirkado kala duwan ayaa xujayda qaadi jiray laakin waxaa la arki jiray inay dhibaato ku qabeen, sababtoo ah waa kala lumi jireen dadka waaweyn iyo dadka la socda laakin hadda hal mar bay wada baxayaan soona wada noqonayaan iyagoo adeegsanaya hal diyaarad” ayuu Axmed yiri.
Dowladda Soomaaliya ayaa sanadkii labaad oo xiriir ah maamulaysa arrimaha Xajka ee dalka ka dib markii ay la soo wareegtay sannadkii hore, laakin waxaa jiray dhaliilo loo jeedinayey hanaanka loo maamulay oo ka imaanayay qaybaha kala duwan ee Bulshada oo qaarkood la hadlay warbaahinta.
