20″ March “2023”
By/Ahmed Yuusef, CEO of Hormuud Telecom
Qurba-joogtu waxay gacan ka geysteen abuurista goob bilow ah oo ay Soomaaliya yeelato, laakiin waa inaan sii wadnaa ku guuleysiga guriga
Bulshada Soomaaliyeed waxay aad uga durugsan tahay xuduudka qarankeeda. Shabakadeena qurbaha oo aad u badan waxaa ku nool dad lagu qiyaasay laba milyan oo Soomaali ah. Inkastoo ay ka fog yihiin dhulkooda hooyo, qurba-joogta Soomaaliyeed waxay ilaashadaan xiriir adag oo ay la leeyihiin qarankooda.
Markii aan muddo kooban ka tagey Soomaaliya intii uu socday dagaalladii sokeeye, waxaan si toos ah u fahmay muhiimadda ay leedahay in qofku dareemo ku xirnaanshiyaha dalkiisa iyo kuwa uu jecel yahay. Khibradan waa mid ka mid ah sababaha aan u hoggaamiyo Isgaarsiinta Hormuud: in aan isku xirno Soomaalida meel kasta oo ay dunida ka joogaan.
Qaybta lama huraanka ah ee xidhiidhkan ka mid ah waa xawaaladaha, kuwaas oo taariikh ahaan ahaa isha muhiimka ah ee adkaysiga Soomaaliya. Sida laga soo xigtay Qurba-joogta Qaramada Midoobay waxay diraan ku dhawaad $1.6 bilyan oo xawaaladaha sanadlaha ah si ay u taageeraan bulshadooda, taasoo u dhiganta ku dhawaad saddex-meelood meel wax-soo-saarka Soomaaliya. Madalkeena EVC Plus-ka waxa ay ahayd mid sahlaysa socodka lacagta caddaanka ah ee dalka, waanan ku faanayaa in aan fududeeyo tan.
Laakiin hadda, iyadoo Soomaaliya ay gashay bog cusub oo horumarkeeda ah, waxaan aragnaa isbeddel cusub oo soo baxaya, xawaaladaha sii kordhaya ayaa loo isticmaalayaa in lagu taageero hal-abuurnimada tignoolajiyada ee dalka. Abuuritaanka xaruntii ugu horreysay ee teknoolojiyadda Muqdisho-iRise waxaa loo sameeyay in lagu caawiyo ganacsatada ay taageerto xawaaladaha si ay u galaan suuqyo cusub.
iRise waa xarun hal-abuurnimo oo isku xidha hal-abuurka ganacsiga iyo hal-abuurayaasha si ay isaga kaashadaan, u horumariyaan kuwa bilowga ah oo ay u abuuraan meelo bannaan oo fikrado lagu shubo. Hal bilow oo la abuuray waa adeegga Ambalaasta Aamin, adeegga ambalaasta ee 24-ka saac ee ugu horreeya Soomaaliya ee Muqdisho kaas oo isticmaala macluumaadka juqraafiga si uu u bixiyo gargaar waqti ku habboon dhibbanayaasha degdegga ah.
76% dhammaan shaqooyinka dhaqaalaheenna waxay ka dhashaan dhaqdhaqaaqa ganacsi. Iyadoo maskaxda weyni ay nolosha ku neefsanayso dhaqaalaha qarankeena iyo xallinta arrimaha bulshada ee dhabta ah, waa inaan sii wadnaa dhiirigelinta ganacsiga ay taageerto xawaaladaha, laakiin sidoo kale waxaan siinaa ganacsatada tignoolajiyada qalabka ay ku koraan guriga.
Hormuud waxay si joogto ah u qabataa munaasabadaha sida Shabakadda Qurba-joogta Soomaaliyeed waxayna taageertaa hindisayaasha sida Shirweynaha Caalamiga ah ee Qurba-joogta Soomaaliyeed ee lagu abuurayo fursado ay xubnaha qurba-joogta ku xiriiraan, bartaan ganacsiga Soomaaliya, iyo iskaashiga. Marka laga soo tago Salaam Somali Bank, waxaan sidoo kale daah-furnay Sanduuqayada Hal-abuurka Ganacsiga, barnaamij saddex sano ah oo loogu talagalay in lagu kobciyo kartida hal-abuurka ganacsi ee da’da yar anagoo siinnayna raasamaal ganacsi si ay fikradahooda ganacsi ugu beddelaan xaqiiqo.
Waajibka ah in la kobciyo ganacsatada da’da yar ayaa qalbigayga ku dhow. Shirkadda isgaarsiinta Hormuud waxaa sidoo kale aasaasay koox yar oo hal-abuurayaal ah, waxaana gacan ka geystay qurba-joogtayada. Anagoo ka bilownay koox yar oo saamiley ah, waxaan hadda leenahay 12,000 oo xubnood oo ka socda qurba-joogta Soomaaliyeed ee UK, US, iyo Canada.
Waxaa sharaf noo ah inaan fududeyno isku xirka qurba-joogta iyo ganacsatada teknoolojiyadda Soomaaliya oo aan sidoo kale ku guuleysanno gudaha guriga. Taageerida hal-abuurka Soomaaliya, waxaan sii wadi karnaa inaan dhisno mustaqbal ifaya oo umaddeena iyo dadkeeda u leh.
