2″ March ” 2022″ XIGASHO: AL JAZEERA
Arday badan oo Afrikaan ah oo dhaleeceeyay cunsuriyadda ka jirta xudduudaha Yukreeniyaan Midowga Afrika ayaa ka falceliyay qaylo dhaanta Isniintii: “Wararka sheegaya in dadka Afrikaanka ah lagu soocay si ula kac ah oo aan la aqbali karin waxay noqon doontaa cunsuri naxdin leh oo jabinaysa sharciga caalamiga ah.
Iyadoo ugu yaraan nus malyuun qaxooti ah ay ka carareen Ukraine, waxaa soo baxaya warbixino badan oo ku saabsan si xun ula dhaqmeen ilaalada xudduudaha Ukraine.
Qaxootiga ka yimid dalal badan oo ay ku jiraan Afrika, Bariga Dhexe iyo Hindiya – oo u badan ardayda jaamacadaha Yukreeniyaan – ayaa lagu arkay isgoyska Medyka ee soohdinta lugeynta ee bariga Poland
“Waxaan dareemaynay loola dhaqmo sida xayawaanka,” 19-jirka ayaa ku yiri wareysi taleefoon oo uu ku siiyay hoteel Warsaw ah. Gurure, oo ah arday cusub oo Jaamacadda Duulimaadyada Qaranka, ayaa ka cararay Kyiv saacado ka dib markii Madaxweynaha Ruushka Vladimir Putin uu amar ku bixiyay in ciidamadooda ay galaan Ukraine 24-kii Febraayo.
“Markii aan ka tagnay [Kyiv] waxaan isku daynay inaan badbaadno,” ayay tiri. “Weligay kuma fikirin in ay sidaas nala dhaqmi lahaayeen […] Waxaan moodayay inaan dhammaanteen siman nahay, oo aan isku dayeyno inaan is garab istaagno,” ayuu hadalkiisa ku daray Gurure.
Sheekadeedu maaha mid go’doon ah iyadoo tiro badan oo Afrikaan ah ay soo sheegeen dhacdooyin xadgudub iyo takoor ah iyagoo isku dayaya inay u gudbaan deriska Ukraine.
Tan iyo markii uu dagaalku bilaawday, ugu yaraan 677,000 oo qaxooti ah ayaa ka soo qaxay Ukrain oo aaday dalalka deriska ah, Qaramada Midoobay ayaa tiri. Kala bar kuwaas hadda waxay joogaan Poland. Safafka ku jira xuduudka ayaa hadda gaaraya tobanaan kiilo mitir iyadoo qaar ka mid ah ardayda Afrikaanka ah ay sheegeen in ay sugayeen maalmo si ay uga gudbaan heerkul aad u qabow oo aan haysan cunto, bustayaal iyo hoy.
Claire Moor, arday kale oo Madow ah, ayaa hoos loo riixay iyadoo isku dayday inay tareen ka raacdo saldhigga tareenka ee Lviv. Waardiyihii wuxuu ku adkeystay in dumarka kaliya ay qaadi karaan tareenka. Sargaalkii meel fog ayuu ka eegay, Moor baa yidhi, iyada oo tilmaantay in ay dhab ahaan tahay qof dumar ah. “Waan naxay sababtoo ah ma aanan ogeyn heerka cunsuriyadda,” ayay raacisay.
Jan Moss, oo mutadawiciin ah oo ka tirsan hay’adda gargaarka Poland, Grupa Zagranica, oo gargaar ka bixinaysay xuduudka Poland iyo Ukraine, ayaa sheegay in iyada oo qaxootiga lagu soo dhaweeyay meelo badan oo ka baxsan Ukraine iyada oo aan la takoorin, soo dhaweynta u dhow Medyka ayaa lagu soo dhaweeyay. Dhib badan ayaa ka sii darneyd maadaama qaxootiga la abaabulayo iyadoo lagu salaynayo ” isir sooc”.
Ukrainiyiinta iyo muwaadiniinta Polish-ka ayaa loo oggol yahay inay maraan haadka baabuurta ee aadka u dheereeya, halka ajaanibku ay tahay inay maraan jidka lugeynaya, hanaan saddex heer ah oo socon kara 14 ilaa 50 saacadood, ayuu yidhi Moss.
Aljazeera waxa ay email kula xidhiidhay Adeegga Ilaalada Xuduudaha ee Ukraine eedaha kala soocida xuduudaha balse wax jawaab ah kama helin ka hor inta aan la daabicin warbixintan.
20kii sano ee la soo dhaafay, Ukrain waxa ay u soo ifbaxday meel ay ku kala doortaan ardayda Afrikaanka ah, gaar ahaan dhinacyada caafimaadka la xiriira maadaama ay ka jaban tahay jaamacadaha Mareykanka iyo meelo kale oo Yurub ah.
Fiidiyowyo iyo tweets-ka hoos yimaada hashtag #AfricansinUkraine ayaa buux dhaafiyay warbaahinta bulshada, taasoo kicisay dadaallo badan oo lacag uruurin ah oo ku saabsan Telegram iyo Instagram si ay u taageeraan ardayda xuduudaha oo cadaadis la saaro dowladahooda.
The African Union reacted
Midowga Afrika ayaa ka falceliyay qaylo dhaanta isniintii: “Wararka sheegaya in dadka Afrikaanka ah lagu sifeeyay in loola dhaqmo si la mid ah oo aan la aqbali karin waxay noqonaysaa cunsuri naxdin leh oo jabinaysa sharciga caalamiga ah,” ayaa lagu yidhi bayaan. Afhayeen u hadlay wasaaradda arrimaha dibadda Koonfur Afrika ayaa sheegay Axadii in koox muwaadiniinteeda ah iyo Afrikaan kale “si xun loola dhaqmay” xadka Poland iyo Ukraine.
The Nigerian government also expressed concerns ayaa sidoo kale walaac ka muujisay warbixinnada ku saabsan akhlaaqda takoorka, oo ay kujirto fiidiyow ballaaran oo lagu muujiyey haweeneyda reer Nigeria oo muujinaya in ay si qasab ah u siiso kursi qof kale. Waxa ay sidoo kale sheegtay in koox Nigerian ah loo diiday in ay galaan Poland – eedeymahaas oo uu meesha ka saaray safiirka Poland u fadhiya Nigeria.
Laakiin ajaanibta qaar ayaa sheegay in si diiran loogu soo dhaweeyay dalalka deriska ah, sida Moldova iyo Romania, oo ay ku jiraan socod siman warm welcome
XIGASHO: AL JAZEERA