Dadka Afrika waxay si tartiib tartiib ah u diideen saamaynta Faransiiska, ilaa heer ay ku eedeeyaan gumaystayaashii hore dhammaan cudurrada gobolka.
Waxay noqotay weedha caanka ah ee xilligan, xitaa Libreville, oo ah caasimadda Gabon ee Francophile: “Faransiiska, gurigaaga tag!” Hal-ku-dheggan ayaa lagu dhawaaqay Isniintii, Sebtembar 4.
Waxaa lagu bartilmaameedsaday dhowr saxafiyiin ah dad fara-ku-tiris ah oo isugu soo baxay afaafka hore ee Palais du Bord de Mer, oo ah guriga rasmiga ah ee madaxweynaha dalka.
Isla markaana, General Brice Clotaire Oligui Nguema, oo ah ninka cusub ee dalka, ayaa loo dhaariyay inuu noqdo guddoomiyaha guddiga kala guurka iyo soo celinta hay’adaha.
Saddex maalmood ka hor, Nguema, oo ah Taliyaha Ilaalada Jamhuuriga Gabon, ayaa xilka ka qaaday Ali Bongo Ondimba, oo ahaa madaxweynaha tan iyo markii uu dhintay aabihiis iyo madaxweynihii ka horreeyay, Omar Bongo Ondimba.
Ficil ahaan, sarkaalka sare wuxuu sidaas ku soo afjaray 56 sano oo xukun qoys ah iyo, male-awaalka dadweynaha, ku dhawaad sanado badan oo heshiis la lahaa Faransiiska.
Caasimadaha kale ee Afrika.
Carada ayaa aad u kacsan Laga soo bilaabo Bamako ilaa Kinshasa, iyo laga bilaabo Dakar ilaa N’Djamena, gudaha wixii hore u ahaan jiray ilaalinta faransiiska ee gumaysigeedii hore, ama aduunka ballaadhan ee Faransiiska lagaga hadlo (sida Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo), sababo adag ayaa sharaxaya. luminta saamaynta Faransiiska, taas oo xitaa aad u fog sida diidmada.
Iyadoo la dareemay heerar kala duwan oo xoog leh, habkan dheer ee niyad-jabka ayaa bilaabmay wixii ka dambeeyay dagaalkii labaad ee aduunka.
Waxa ay noqotay mid la jaanqaadaysa mowjado gumeysi hore oo Faransiis ah oo helay madax-bannaanidoodii 1960-kii, ka dibna la xoojiyay dhammaadkii dagaalkii qaboobaa.
Hada Maxay Salka Ku Haysaa Booqashada Macron ee Bariga Afrika?
Madaxweynaha Faransiiska Emmanuel Macron ayaa Jimcaha u safri doona dalka Jabuuti, halkaasi oo uu kula casheyn doono ciidamada Faransiiska ee ku sugan saldhigga muhiimka ah, ka hor inta aanu u gudbin Itoobiya, waxaa sidaas sheegtay madaxtooyada Faransiiska ee Elysée.
Ayada oo ah dhaqan soo jireen ah oo la sameeyo ka hor sanadka cusub, Macron ayaa sannadkan doortay Jabuuti, si uu “u muujiyo mahadnaqa qaranku u hayo” askarta loo diray dibadda, ayay tiri madaxtooyada.
Waxa uu halkaas kula kulmi doonaa dhiggiisa Jabuuti Ismaaciil Cumar Geelle oo uu kala hadli doono xaaladda Badda Cas iyo Geeska Afrika, gaar ahaan Soomaaliya oo ay ka jiraan colaado iyo weeraro kala duwan oo ay geysanayaan Islaamiyiinta xagjirka ah ee Al-Shabaab, iyo weliba dalka Suudaan, oo ay halakeeyeen in ka badan sanad iyo bar dagaal sokeeye ah.
Waxay sidoo kale ka wada-hadli doonaan iskaashiga difaaca labada dal ee dib loo cusbooneysiiyay bishii Luulyo.
Saldhigga Faransiiska ee Jabuuti, oo ay ku sugan yihiin 1,500 oo askari, ayaa ah ciidamada ugu badan ee Faransiiska dibadda ka jooga, waana kan keliya ee aanay saamayn ku yeelan dhimista baaxadda taariikhiga ah leh ee loo qorsheeyay ciidamada Faransiiska ee qaaradda Afrika, ka dib dib-u-dhacyo isdaba joog ah oo Faransiiska ku qabsaday gobolka Saaxil sannadihii u dambeeyay.
Heshiiska dib loo cusboonaysiiyay waxa uu ka tarjumayaa “wanaagsanaanta xiriirka ka dhexeeya labadeena dal iyo sidoo kale isku xirka danaha istaraatiijiga ah”, Elysée ayaa sidaas tiri xilligii la saxiixay heshiiska.
Jabuuti waa jasiriad xasilloon oo qiimo leh oo ku taal gobol dhib badan. Waxay ka soo horjeedaa Yemen, kuna teedsan tahay Badda Cas iyo marinka Bab-el-Mandeb halkaasi oo ay qayb weyn oo ka mid ah maraakiibta ganacsiga adduunka ee isaga gudba Aasiya iyo Galbeedka.
Marka laga soo tago kirada saldhigga, Faransiisku waxa uu xaqiijiyaa ilaalinta hawada Jabuuti.
Emmanuel Macron ayaa 20-ka December tagaya adisababa Iyadoo faransiisku uu 5 sano ka hor maalgaliyay dhismaha Ethiopian navy waxaana uu halkaasi oo uu kula kulmi doono Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed. Waxay daah-furi doonaan Qasriga Qaranka oo ah dhisme taariikhi ah oo ahaa gurigii ugu dambeeyay ee ku noolaa Boqor Xayle Salaase-ha 1-aad, kaasi oo la afgambiyay 1974-kii.
Wakaaladda Horumarinta ee Faransiiska ayaa dayactirkeeda iyo u beddelka matxaf ku tabarucday 25 milyan oo Euro.
Marka laga soo tago xiriirka laba geesoodka ah, labada hoggaamiye waxay sidoo kale ka wadahadli doonaan xaaladda kacsan ee gobolka iyo tan gudaha, laba sano kadib heshiiskii lagu soo afjaray dagaalkii Tigray, kaasi oo ay ku dhinteen dhowr boqol oo kun oo qof oo ku noolaa waqooyiga dalkaas.
Senegal ayaa ku biirtay dalalka galbeedka africa ee xiraya saldhigyada Milatari ee Faransiiska uu ku lahaa wadamadii uu horey gumeystay
Faransiiska ayay lama filaan ku noqotay amar ka soo baxay Madaxweynaha Senegal Bassirou Diomaye Fay wuxuu,u sheegay Paris inay meesha ka saarto 350 askari oo Faransiis ah oo ku sugan ciidda Senegal taasoo si wax ku ool ah u soo afjareysa heshiis difaac oo jiray tobanaan sano
Dalal badan oo Galbeedka Afrika ah ayaa hoos u dhigay xiriir adag oo ay la lahaayeen gumaystihii hore ee Faransiiska sanadihii ugu dambeeyay
Ka-hortagga Faransiiska ee Galbeedka Afrika – Milicsiga iska-hor-imaadyada
Tusaalooyinka dareenka Faransiiska ka soo horjeeda ee xididdada u siibay ayaa ku badan Galbeedka Afrika. Laga soo bilaabo Oktoobar 2022 weerarradii lagu qaaday safaaradda Faransiiska ee Ouagadougou iyo Machadka Faransiiska ee Bobo-Dioulasso ilaa mudaaharaadyo joogto ah oo ka dhacay Mali, Burkina Faso iyo Niger oo looga soo horjeedo joogitaanka Faransiiska ee gobolka, ama weerarrada ganacsi ee Faransiisku ku leeyahay Dakar bishii Maarso 2021 Invectives-ka aan tirada lahayn ee lagu tuhmayo siyaasiyiinta Faransiiska, waxaa jira cadaawad weyn oo ay dareemayaan inta badan dadweynaha guud kuwaas oo diiday dhammaan noocyada Faransiiska joogitaanka (ciidanka oo dhan ka sarreeya, laakiin diblomaasiyadeed iyo sidoo kale dhaqaale).
Xaqiiqadu way ka dhib badan tahay fududayntan xad dhaafka ah ee si weyn looga hadlay labada qaaradood
