18″ October “2022” SOURCE: AFP/Aljjazeera
Soomaaliya ayaa wajahaysa macluul heerkii ugu dambeeyay ee la arkay nus qarni ka hor, Qaramada Midoobay ayaa sheegtay in ay dejisay qorshe cusub oo ah in ka badan $2bn oo ah baahida dhaqaale.
Afhayeenka Hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan Carruurta ee UNICEF, James Elder, ayaa Talaadadii u sheegay Warfidiyeenada isaga oo u waramaya Xidhiidhka Fiidiyowga ah ee Geeska Afrika.
Haddii aan tallaabo weyn laga qaadin iyo maalgelinta, waxaan wajahaynaa dhimashada carruurta heer aan la arag nus qarni,” ayuu yiri Elder.
Bishii Ogosto, 44,000 oo carruur ah ayaa la seexiyay xarumaha caafimaadka oo ay haysato nafaqo-xumo ba’an, xaalad macnaheedu waa in ilmuhu ilaa 11 jeer uga dhow yahay inuu u dhinto shuban iyo jadeeco marka loo eego dhiggiisa si wanaagsan loo quudiyo, ayuu yidhi Elder.
Kaasi waa ilmo daqiiqadiiba,” ayuu yiri Elder. “Ilmo hooyadii maalmo u soo lugaysay si ay ilmaheeda u caawiso. Ilmo jirkiisu u dagaalamayo si uu u noolaado. Ilmo noloshiisu ku xidhan tahay miisaanka”.
Soomaaliya ayaa afar jeer oo xiriir ah la soo deristay xilli roobaadkii tan iyo dhamaadkii 2020-ka, waxaana jirta cabsi ah in fashilkii shanaad uu hadda socdo.
Soomaaliya waxaa lagu qiyaasaa 7.8 milyan oo qof – qiyaastii kala bar dadka – waxaa hadda saameeyay abaar, kuwaas oo 213,000 oo ka mid ah ay halis sare ugu jiraan macaluul, 壯陽藥 sida ay sheegtay Qaramada Midoobay.
“Markii ay dadku ka hadlayaan dhibaatada maanta ka taagan Soomaaliya, waxaa caadi noqotay in isbarbar-dhigga cabsida leh lagu sameeyo macluushii 2011-kii, markaasoo 260,000 oo qof ay ku dhinteen,” ayuu Elder ku daray.
Si kastaba ha ahaatee, wax kasta oo aan ka maqlayo dhulka – laga bilaabo nafaqeeyayaal ilaa xoolo-dhaqato – ayaa ah in arrimuhu maanta u muuqdaan kuwo ka sii liita. Sannadkii 2011-kii, ka dib saddex roobab oo baaqsaday, dadka dhibaataysan waxay ahaayeen kala badh sida ay hadda tahay, iyo guud ahaan xaaladaha – roobka iyo goosashada – ayaa soo kabanaya.
Maanta, waxa dhacay afar roobab oo baaqday, saadaasha roobabka shanaad waxa ay u muuqataa mid aad u fool xun, dadka dhibaataysanna waxa ay laba jibaar ka badan yihiin sanadkii 2011
Afhayeen u hadlay xafiiska isku xirka arrimaha bini’aadantinimada ee Qaramada Midoobay (OCHA) ee Geneva ayaa sheegay in qiyaasaha baahida la dagaallanka gaajada Soomaaliya ay sare u kacday tan iyo bilowgii sanadkan, iyadoo laga soo bilaabo $1.46bn ilaa $2.26bn, taasoo 80% ka mid ah looga baahan yahay la dagaallama saamaynta abaarta.
Qorshaha dib loo eegay ayaa gaari doona 7.6 milyan oo qof, marka la barbar dhigo bartilmaameedkii hore ee 5.5 milyan, Jens Laerke, afhayeenka OCHA, ayaa yiri.