15 ‘Aug”2021 Aljazeera
Dagaalyahanada Daalibaan ayaa gudaha u galay madaxtooyada Afghanistan
Hoggaanka kooxda, oo ay hareereeyeen daraasiin dagaalyahanno hubaysan, ayaa warbaahinta kala hadlay kursiga awoodda ee dalka.
Dhanka kale, afhayeen u hadlay Daalibaan ayaa u sheegay Al Jazeera kuwa la shaqeeyay dowladda iyo milateriga oo ay reer galbeedku taageeraan la siin doono cafis.
Taliban oo ogolaatay In Ay aysan gudaha u galin Kabul Tan iyo inta ay Talada Afghanistan ku la wareegyaa si, nabada ah
Sida Caalamka Uga Falceliyay Taalibaan oo Gudaha u gashay magaalada Kabul markii Madaxweyne Ashraf Ghani uu u baxsaday dalka Tajikistan
Imaaraadka ayaa sheegay inay ka shaqeynayaan fududeynta daadgureynta diblomaasiyiinta shisheeye ee Afghanistan
Wasaaradda arrimaha dibadda ee Imaaraadka Carabta ayaa sheegtay inay ka shaqeyneyso fududeynta daadgureynta shaqaalaha diblomaasiyiinta ajnabiga ah ee ka socda Afgaanistaan iyada oo loo sii marsiinayo garoomada diyaaradaha ee ku yaalla gobolka Khaliijka Carabta.
Taasi waxaa ku jiray shaqaale diblomaasiyadeed oo ka kala socda Mareykanka, Ingiriiska, Faransiiska, Jarmalka, Canada, Masar, Australia iyo Midowga Yurub, ayuu Abu Dhabi ku yiri bayaan.
UAE waa xarun weyn oo caalami ah oo ay maraan gaadiidka cirka
Turkiga ayaa ku booriyay dadaallada lagu joojinayo mowjadaha muhaajiriinta Afgaanistaan
Madaxweynaha Turkiga ayaa sheegay in dalkiisu uu ka shaqeyn doono xasilloonida Afghanistan oo ay weheliyaan Pakistan, si loo joojiyo mowjadda socdaalka ee sii kordheysa xilli Taliban ay ka waddo waddanka oo dhan.
Madaxweyne Recep Tayyip Erdogan ayaa sheegay in dadka reer Afgaanistaan ay si isa soo taraysa isugu dayayaan inay u tahriibaan Turkiga iyagoo sii maraya Iiraan, isagoo ku booriyay dadaal caalami ah oo lagu doonayo in xasilooni loogu soo dabaalo dalka, lagana hortago tahriibka ballaaran.
Erdogan ayaa ka hadlayey xaflad ciidamada badda ah oo uu la yeeshay madaxweynaha Pakistan. Wuxuu sheegay in Pakistan ay haysato “hawl muhiim ah” oo ah inay nabad iyo xasillooni ka dhaliso Afghanistan, halkaas oo iskahorimaadyadu ay sii xoogeysteen. Iskaashiga Turkiga iyo Pakistan ayaa loo baahnaan lahaa tan, Turkiguna wuxuu adeegsan doonaa dhammaan fursadaha si uu taas u sameeyo, ayuu raaciyay Erdogan.
Iiraan waxay xeryo ka sameysataa xadka Afgaanistaan iyadoo Taliban ay sii socoto
Iiraan waxay sheegtay inay u diyaarisay hoy saddex gobol oo xuduud la leh Afgaanistaan si ay magangelyo kumeel gaar ah u siiyaan dadka reer Afghanistan ee ka soo cararaya colaadda dalkooda.
“Xeryo ayaa laga dhisay aagagga xuduudda ee saddex gobol,” Sarkaal ka tirsan Wasaaradda Arrimaha Gudaha Hossein Qasemi ayaa u sheegay wakaaladda wararka ee IRNA.
Laakiin wuxuu intaas ku daray: “Waxaan filaynaa in qaxootiga Afgaanistaan ay dalkooda ku laabtaan marka xaaladda Afghanistan ay hagaagto.”
Ho Kumanaan qof ayaa ku barakacay isku dhacyadii ugu dambeeyay ee u dhexeeyay ciidamada dowladda iyo dagaalyahannada Taliban [Haroon Sabawoon/Anadolu]
Dalka deriska la ah reer galbeedka ee saliidda hodanka ku ah ee Iiraan ayaa sannado badan u ahaa meel ay u tagaan dadka reer Afgaanistaan ee shaqo doonka ah ama ka cararaya dagaalka. Laakiin xaaladda dhaqaalaha Iiraan, oo ay muddo dheer xannibeen cunaqabateynta Mareykanka, ayaa Tehran ku qancisay inay ku dhiirrigeliso qaar badan oo ka mid ah in ka badan laba milyan oo qaxooti Afgaanistaan ah oo ku sugan waddanka inay ku laabtaan dalkooda.
Falcelinta adduunku waxay ahayd mid deg deg ah kadib markii Taliban ay xirtay Kabul iyadoo qabsashadii kooxda hubeysan ay u muuqatay mid dhow Axaddii.
NATO Wali Waxay Joogtaa Kabul
NATO waxay joogteynaysaa joogitaankeeda diblomaasiyadeed ee Kabul waxayna gacan ka geysaneysaa in garoonka diyaaradaha ee magaalada uu sii shaqeeyo, sarkaal ka tirsan NATO ayaa u sheegay Reuters.
“NATO waxay si joogto ah u qiimeyneysaa horumarka ka socda Afgaanistaan,” ayuu yiri sarkaalku.
“Ammaanka shaqaalaheena ayaa ah kan ugu sarreeya, waxaana sii wadnaa inaan la jaanqaadno sidii loo baahdo. Waxaan taageeraynaa dadaallada Afgaanistaan si xal siyaasadeed loogu helo iskahorimaadka, oo hadda ka degdeg badan sidii hore. ”
Afgaanistaan oo ka shaqeeya xafiisyo kala duwan ayaa u orda guryaha kadib markii ay soo baxeen warar sheegaya in Taliban ay gaartay duleedka Kabul, ee Kabul, Afghanistan [EPA]
Spain ayaa sheegtay in la dadajinayo qorshayaasha lagu soo daabulayo muwaadiniinta
Wasaaradda gaashaandhigga Spain ayaa sheegtay inaysan weli bilaabin daad -gureynta muwaadiniinta Isbaanishka iyo shaqaalaha Afgaanistaan oo ay ku jiraan turjumaanno la filayo in lala raaco muwaadiniinteeda, laakiin ay dardargelinayeen qorshayaasheeda.
Qoraal emayl ah ayaa lagu sheegay in “qorshaha daadgureynta Afgaanistaan si aad ah loo dardar gelinayo,” isagoo raaciyay “faahfaahinta waxaa lagu soo gabagabeeyay saadka iyo dadka la daadgureyn doono,” laakiin ma bixin karaan faahfaahin intaas ka badan sababo ammaan awgood.
Dhowrkii maalmood ee la soo dhaafay, Daalibaan waxay qabsadeen 26 ka mid ah 34 caasimad goboleed ee Afghanistan.
Kooxda hubaysan ayaa hadda gacanta ku haysa qiyaastii 65 boqolkiiba dhulka dalka. Ugu yaraan 244,000 oo qof ayaa gudaha ku barokacay tan iyo bilowgii May, markii kooxda Taalibaan ay bilaabeen weerarro badan oo ka dhan ah dowladda Afgaanistaan oo reer galbeedku taageeraan.
Taalibaan waxay filaneysaa in awoodda si nabad ah xukunka loogu wareejiyo maalmo gudahood
Suhail Shaheen, oo ah afhayeenka warbaahinta caalamiga ah ee Daalibaan, ayaa sheegay in kooxdu ay rajaynayso in xukunka si nabad ah loogu kala wareego maalmaha soo socda.
“Waxaan u xaqiijinaynaa dadka, gaar ahaan magaalada Kabul, in hantidooda, naftoodu ay ammaan tahay,” ayuu afhayeenku ku sheegay wareysi uu siiyay BBC.
“Hoggaankeennu wuxuu faray ciidamadeenna inay ku sugnaadaan irdaha Kabul, oo aysan soo gelin magaalada.
“Waxaan sugeynaa in si nabad ah xukunka loo wareejiyo,” ayuu yiri, isagoo raaciyay Taliban inay filayso inay taasi dhacdo maalmo gudahood.
Pakistan ayaa sheegtay inay si dhow ula socoto xaaladda Afgaanistaan isla markaana ay samaynayso dhammaan diyaarinta lagama maarmaanka ah si loo fududeeyo daad -gureynta muwaadiniinteeda iyo muwaadiniinta ajnabiga ah ee dalka.
“Pakistan waxay si dhow ula socotaa xaaladda soo ifbaxday ee Afghanistan. Pakistan waxay sii wadi doontaa taageeridda dadaallada loogu jiro dejinta siyaasadeed. Waxaan rajeyneynaa in dhammaan dhinacyada Afgaanistaan ay ka wada shaqeyn doonaan xallinta qalalaasaha siyaasadeed ee gudaha, ”ayuu yiri afhayeenka wasaaradda arrimaha dibadda Zahid Hafeez Chaudhri.
“Safaaradda Pakistan ee Kabul waxay u fidineysaa kaalmada lagama maarmaanka u ah Pakistan, muwaadiniinta Afghanistan iyo diblomaasiyiinta iyo beesha caalamka shaqada qunsuliyadda iyo isku dubaridka duulimaadyada PIA.”
“Wasaaradda Arrimaha Gudaha waxaa laga dhisay unug gaar ah oo u dhexeeya wasaaradaha si loo fududeeyo arrimaha fiisaha/imaanshaha shaqaalaha diblomaasiyadeed, hay’adaha Qaramada Midoobay, ururada caalamiga ah, warbaahinta iyo kuwa kale.”
Families Qoysaska ka soo barakacay gobollada waqooyi, oo ka qaxay guryahooda dagaalka u dhexeeya Taliban iyo ciidamada ammaanka ee Afghanistan, ayaa gabaad ka dhiganaya baarkinka dadweynaha ee Kabul
Safaaradda Mareykanka ee Kabul ayaa ka digtay in ammaanka garoonka uu sii xumaanayo marka la daadgureynayo
Safaaradda Mareykanka ee Kabul ayaa digniin dhinaca amniga ah ku sheegtay in xaaladda ammaan ee caasimadda Afgaanistaan ay si deg deg ah isu beddeleyso, oo ay ku jirto garoonka diyaaradaha, halkaasoo laga soo sheegayo rasaas.
“Waxaa jira warar sheegaya in garoonka uu dab qabsaday; sidaa darteed waxaan ku wargelinaynaa muwaadiniinta Mareykanka inay hoy ka dhigtaan, ”ayay tiri safaaraddu.
Faransiiska ayaa u raray safaaradda Afgaanistaan meel u dhow gegida dayuuradaha ee Kabul si loogu daadgureeyo
Wasiirka arrimaha dibedda Jean-Yves Le Drian ayaa sheegay in Faransiisku uu safaaraddiisa Afgaanistaan u soo dhoweynayo meel u dhow garoonka diyaaradaha ee Kabul, isaga oo intaa ku daray inay sii ahaan doonto hawlgal lagu daadgureynayo dhammaan muwaadiniinta Faransiiska ee weli laga yaabo inay ku sugan yihiin dalkaas.
“Amarka Madaxweynaha Jamhuuriyadda, Wasaaradda Ciidanka Xoogga ayaa saacadaha soo socda xoojin milatari iyo ciidamo cirka u diri doonta Imaaraadka Carabta, si daad -gureynta ugu horreysa ee Abu Dhabi ay u bilaabato,” Le Drian ayaa sidaas yidhi.
Dadka reer Afghanistan ayaa mudaaharaad ka dhigaya Tehran xilli dagaalyahanada Taliban ay soo galayaan Kabul
Daraasiin Muwaadiniin Afganistan ah oo ku sugan Iiraan ayaa Axaddii shalay ku hor mudaaharaaday xafiisyada Qaramada Midoobay ee Tehran si ay uga mudaaharaadaan horumarka Taliban.
