18″ November “2022” CNN
Ebola waa dhab’: Uganda si ay u tijaabiso tallaalada oo ay u xidho dugsiyada goor hore si loo xakameeyo faafitaanka
Joseph Singiringabo waxa uu waayay ku dhawaad wax walba iyo qof kasta oo uu ku jeclaa Ebola. Dhawr toddobaad gudahood, 78-jirkan waxa uu xanuunkan ku waayay xaaskiisa, wiil uu dhalay iyo inan uu awoowe u ahaa.
Waxa uu ka tagay xannaanaynta saddex carruur ah oo ay awoowe u yihiin oo ka yar 13 jir ka dib markii hooyadood ay ka qaxday tuulada si ay uga badbaado khatarta Ebola. Xoolihiisii ayaa la dhacay isagoo ku maqan 21-maalmood oo karantiil ah, taasoo keentay inuu caydhoobay oo quus ah.
Saraakiisha ayaa bilaabay baadigoobka xiriir adag si ay u raadiyaan qaraabada iyo saaxiibada gacanta ku dhigay meydadka dhibanayaashii ugu horeeyay ama ka qeyb galay aaska.
Qaar ka mid ah ayaa ka baxsaday xarumaha karantiilka, qaar kale waxay u safreen ilaa caasimadda Kampala, qaar yar ayaa booqday dhakhaatiirta dhaqanka iyo saaxiriinta si loo dabiibo.
“Qaar ka mid ah bukaannada weli way qarinayaan mana garanayaan inay qabaan Ebola sidaas darteed waxay ku dhex jiraan bulshada,” dhakhtarka caafimaadka dadweynaha Dr. Jackson Amone ayaa u sheegay CNN.
Tijaabooyinka tallaalku waxay bixiyaan rajo
Ebola waxa uu ku fidi karaa qof ilaa qof isaga oo si toos ah u taabtay dhiiga ama dareerayaasha kale ee jidhka sida candhuufta, dhididka, shahwada, ama saxarada, ama iyada oo loo marayo walxaha wasakhaysan sida gogosha ama irbadaha.
Uma kala qaado hawada sida COVID-19 mana qarsato dhowr bilood ka hor intaysan isu muujin sida AIDS-ka,” Museveni ayaa ku yiri khudbadiisa telefishinka.
Dalka ayaa ilaa hadda la diiwaan geliyay 55 dhimasho ah oo ka dhashay Ebola, 141 ayaa la xaqiijiyay 73 qofna waa ay ka soo kabteen, ayuu yidhi.
Wasiirka caafimaadka Dr. Jane Ruth Aceng Ocero ayaa CNN u sheegtay inay rajaynayso in Uganda ay xakameyn doonto cudurka dilaaga ah bisha Abriil haddii bulshooyinku ay la shaqeeyaan dawladda.
Hadda waxa jira laba tallaal oo Ebola ah oo shati leh, sida ay sheegtay Hay’adda Caafimaadka Adduunka ee WHO, laakiin waxa loo soo saaray inay noqdaan kuwo badbaado leh oo ka difaaca nooca Zaire ee fayraska Ebola.
Si ka duwan Virus-kii hore ee Zaire ebola, nooca Sudan ee hadda ku wareegaya Ugandha ma laha daweyn wax ku ool ah oo la yaqaan ama tallaal la ansixiyay. Si kastaba ha ahaatee, waddanku wuxuu ku dhow yahay inuu soo saaro saddex tallaal oo tijaabo ah oo ay xaqiijisay inay badbaadsan yihiin kooxda shaqada ee Ururka Caafimaadka Adduunka (WHO).
WHO waxa ay sheegtay in qiyaasaha ugu horreeya loo diri doono Uganda toddobaadka soo socda, waddankuna uu filayo in uu ballaariyo tijaabooyinka tallaalka ka dib markii ay dib u eegis ku sameeyeen natiijooyinka wajigii hore.
Waxaa soo saaray International Aids Vaccine 犀利士 Iniative (IAVI), Sabin Vaccine Institute USA iyo mid saddexaad oo ay soo saareen Jaamacadda Oxford iyo Machadka Jenner UK.
“Tijaabadayada dheeraadka ah waxay ku saabsan tahay waxtarka, iyo inta ay ilaalinayso. Waxaan eegeynaa 3,000 oo xiriir oo kiisas la xaqiijiyay si aan u sameyn doono tallaalka giraanta, “Aceng Ocero ayaa yiri, isaga oo tixraacaya habka tallaalka ee bixiya tallaallada kaliya dadka xiriirka dhow la leh bukaannada cudurka qaba.
“Haddii aan hayno kiis la xaqiijiyey, markaa xiriiriyayaashu waa kuwa la siiyo tallaalka waxaana la socdaa 29 maalmood sababtoo ah waxaan rabnaa inaan aragno inay si dhakhso ah u soo saari karaan unugyada difaaca jirka oo ay iska ilaalin karaan inay galaan cudur si buuxda u faafaya.” ” Ayuu hadalkiisa sii raaciyay Aceng Ocero