17″ March “2023” Dheeho”
Maalinta koowaad ee soonka bisha barakeysan ee Ramadaan ee Mecca waxay u badan tahay inay noqoto Khamiista, Maarso 23, iyadoo ku xiran aragtida bisha cusub.
Ramadaanka waxa go’aamiya kalandarka dayax-gacmeedka Islaamka, kaas oo ka bilaabmaya aragtida bisha. Sacuudi Carabiya iyo dalalka kale ee Muslimiinta ayaa ku tiirsan marqaatiyada dadka dayax arka si ay u ogaadaan bilowga bilaabida Soonka
Laakiin Sida laga soo xigtay Crescent Moon Watch, oo ah tracker moon oo uu maamulo Xafiiska Nautical Almanac ee Boqortooyada Ingiriiska, bisha Ramadaan ayaa bilaaban doona Maarso 21-keeda 17:23 GMT (8:23pm wakhtiga Mecca), iyada oo aan la arkin nooc kasta oo la filayo habeenkaas.
Habeenka 22-ka Maarso, dayax cusub waa in si fudud indhaha qaawan looga arki karaa meelo badan oo ka mid ah Bariga Dhexe, Waqooyiga Afrika, Galbeedka Yurub iyo Ameerika. Maalinta ugu horreysa ee soonka ayaa la filayaa inay noqoto Maarso 23 ee wadamadaas.
Sidee loo arkaa bisha Ramadaan?
Si dayaxu u muuqdo, bishu waa inay dhacdaa qorraxda ka dib. Tani waxay u oggolaanaysaa cirku inuu madoobaado si loo ogaado jeexjeexyada yar ee dayaxa cusub.
Qorraxdu markay dhacdo ka dib, dadka dayax arka waxay u jeedaan dhanka galbeed, iyaga oo si cad u eegaya cirifka hawada si ay u raadiyaan dayaxa cusub.
Dalka Sacuudiga, waxaa la duubayaa marqaatiyada dadka arkay bisha, waxaana Maxkamadda Sare ee Garsoorka ay go’aamineysaa xilliga ay tahay bisha Ramadaan.
Dayax cusub ayaa laga yaabaa in la arko iyada oo aan la helin gargaar indho-sarcaad ah haddii cirku nadiif yahay guud ahaan Afghanistan, Bangladesh, India, Iran, Pakistan iyo South Africa. Indonesia iyo Malaysia waxay u badan tahay inay u baahan doonaan gargaar indho-indhayn ah si ay u arkaan dayaxa. Wadamadaas hadii la arko bisha waxaa sidoo kale la soomanayaa maalinta koowaad ee bisha 23-ka March, hadii kale waxaa la soomayaa maalinta koowaad ee bisha March 24-keeda.
Wejiyada bisha Ramadaan
Bilaha dayax-gacmeedku waxay socdaan inta u dhaxaysa 29 iyo 30 maalmood, waxayna ku xiran tahay aragtida bisha cusub ee habeenka 29-aad ee bil kasta. Haddii bisha cusub la arki waayo, bishu waxay socotaa 30 maalmood.
Muslimiintu waxay aaminsan yihiin in Ramadaanku yahay bishii aayadaha Qur’aanka kariimka ah ku soo degeen Nebi Muxamed NN Korkiisa ha ahaatee in ka badan 1,400 oo sano ka hor.
Waa maxay sababta Ramadaan u barakeysan tahay?
Bisha oo dhan, ilaalinta muslimiintu waxay soomaan wax yar ka hor salaadda qorrax soo baxa, Fajr, ilaa salaadda qorrax dhaca, Maghrib.
Soonku wuxuu keenaa ka fogaansho cunto, cabbid, sigaar cabbin, iyo xiriir galmo si loo gaaro “taqwa”, ama alla ka cabsi lagu dalbanayo Raali-ahaashah’a ALLAHA WEEYN .
Soonku waa tiir ka mid ah shanta tiir ee Islaamka, oo ay weheliso ku dhawaaqista iimaanka, salaadda maalinlaha ah, sadaqada, iyo gudashada waajibaadka xajka ee Maka haddii jidh ahaan iyo dhaqaale ahaanba la awoodo.
Wadamo badan oo muslimiintu ku badan yihiin, waxaa yaraaday saacadaha shaqada, iyadoo inta badan maqaayadaha ay xiran yihiin saacadaha soonka.
Ummado kala duwan oo Muslimiin u badan ayaa salaam shakhsi ahaaneed ku leh afafkooda hooyo. “Ramadaan Mubaarak” iyo “Ramadaan Kariim” waa salaamaha caadiga ah ee la is waydaarsado muddadan, iyada oo loo rajeynayo qaataha bil barakeysan oo deeqsi ah, siday u kala horreeyaan.
Sannadkii hore, meelo badan oo adduunka muslimka ah waxaa laga soomay waqti u dhexeeya 10 ilaa 20 saacadood maalintii.
Dhammaadka bisha Ramadaan, Muslimiintu waxay u dabaaldegaan Ciidul Fidriga. Carabi ahaan, waxa ay ka dhigan tahay “xaflad afur”.
Marka loo eego aragtida bisha cusub, Ciidul-Fidriga sanadkan waxay u badan tahay inay ku beegan tahay 21-ka Abriil
