26- June-2023- News Agencies
Wasiirad India ah oo ku jeesjeestay hadal uu Obama ka sheegay ilaalin la,aanta Muslimiinta laga tirada badan yahay ee dalkaas
Wasiirka maaliyadda India ayaa wax laga xumaado ku tilmaamay hadal ka soo yeeray madaxweynihii hore ee Mareykanka Brack Obama ee ahaa in xukuumadda ra’iisul wasaare Narendra Modi ay ilaaliso xuquuqda Muslimiinta laga tirada badan yahay, isagoo ku eedeeyay inuu yahay munaafaqnimo.
Intii lagu guda jiray booqashadii gobolka Modi ee Mareykanka usbuucii hore, Obama wuxuu CNN u sheegay arrinta ku saabsan “ilaalinta muslimiinta laga tirada badan yahay ee Hinduuga Hindiya” waxay mudan tahay in la kordhiyo kulanka uu la yeelanayo madaxweynaha Mareykanka Joe Biden.
Qoraalka Obama ayaa ka digaya in ilaalin la,aanta xuquuqda dadka muslinka ah ee dalkaas ay keeni karto “suurtogalnimada In Hindiya ay mar uun bilowdo inay kala go’do”.
Wasiirka maaliyadda Hindiya Nirmala Sitharaman ayaa sheegtay inay aad uga naxday in Obama uu hadalkan jeediyay markii Modi uu booqanayay Mareykanka isagoo ujeedkiisu ahaa inuu sii qoto dheereeyo xiriirka labada dal.
“Wuxuu ka hadlayay Muslimiinta Hindiya … isagoo duqeymo ka geystay dalalka Muslimiinta u badan ee Suuriya ilaa Yemen … intii uu madaxweynaha ahaa,” Sitharaman ayaa u sheegay shir jaraa’id Axaddii.
Waaxda arrimaha dibadda ee Mareykanka ayaa walaac ka muujisay sida loola dhaqmo Muslimiinta iyo diimaha kale ee laga tirada badan yahay ee Hindiya ee hoos taga xisbiga wadani ee Hinduuska ee Modi. Dowladda Hindiya ayaa sheegtay in ay si siman ula dhaqanto dhammaan muwaadiniinta
Waxaan ku nool nahay dimuqraadiyad
Biden waxa uu sheegay in uu Modi kala hadlay xuquuqul insaanka iyo qiyamka kale ee dimuqraadiga ah intii ay ku guda jireen wada hadalkooda Aqalka Cad.
Modi, ayaa shir jaraa’id oo uu la yeeshay Biden usbuucii hore, wuxuu dafiray wax takoorid ah oo ka dhan ah dadka laga tirada badan yahay ee hoos yimaada dowladdiisa.
“Waxa aanu caddaynay in dimoqraadiyadu ay soo saari karto. Markaan idhaahdo samatabbixin, iyadoon loo eegin qoomiyadda, caqiidada, diinta, jinsiga – gabi ahaanba ma jirto meel bannaan oo takoorid ah [dawladdayda],” Modi ayaa u sheegay saxafiyiinta Aqalka Cad.
“Dimuqraadiyadu waa ruuxeena,” Modi ayaa raaciyay. “Dimuqraadiyadu waxay ku socotaa xididdadayada. Waxaan ku nool nahay dimuqraadiyadda, iyo awoowayaasheena ayaa dhab ahaantii erayo ku dhejiyay fikraddan
Hogaamiyahan oo 72 sano jir ah ayaa lagu eedeeyay inuu madax ka ahaa xisbigiisa Bharatiya Janata Party (BJP) ee talada haya, isagoo meel mariyay sharci ka dhan ah Muslimiinta, isla markaana uu dhaqan geliyay siyaasado ka dhan ah Muslimiinta. Taas waxaa ku jira sharciga jinsiyadda iyo dhammaadka heerka gaarka ah ee Hindiya ay maamusho Kashmir, gobolka kaliya ee Hindiya ay u badan tahay Muslimiinta, sanadka 2019.
Xafiiska xuquuqul insaanka ee Qaramada Midoobay ayaa ku tilmaamay sharciga jinsiyadda inuu yahay “mid asaasi ah takoor” marka laga reebo soogalootiga muslimiinta ah.
Dhaleeceyntu waxay sidoo kale farta ku fiiqeen sharciga ka-hortagga is-beddelka kaas oo ka soo horjeeda xuquuqda dastuuriga ah ee la ilaaliyo ee xorriyadda caqiidada.
