14″ April “2022” XIGASHO: AP
Tedros Adhanom Ghebreyesus, agaasimaha guud ee Ururka Caafimaadka Adduunka, ayaa ka hadlaya shir jaraa’id oo uu ku qabtay Geneva, Switzerland, Diseembar 20, 2021 [Fayl: Denis Balibouse/Reuters]
Tirada kiisaska coronavirus iyo dhimashada ee Afrika ayaa hoos ugu dhacday heerkoodii ugu hooseeyay tan iyo markii uu cudurku billowday, taasoo calaamad u ah hoos u dhacii ugu dheeraa ee weli lagu arko cudurka, sida ay sheegtay Ururka Caafimaadka Adduunka.
Bayaan ay soo saartay Khamiista, hay’adda caafimaadka ee Qaramada Midoobay ayaa lagu sheegay in caabuqyada COVID-19 ee ay sabab u tahay qalliinka Omicron uu “ka kacay” ugu sarreeyay in ka badan 308,000 oo kiisas toddobaadle ah ilaa in ka yar 20,000 usbuucii hore.
Kiisaska iyo dhimashadu waxay hoos u dhaceen 29 boqolkiiba iyo 37 boqolkiiba siday u kala horreeyaan usbuucii la soo dhaafay; dhimashadu waxay hoos u dhacday 239 marka loo eego usbuucii hore.
“Heerkan hooseeya ee caabuqa lama arag tan iyo Abriil 2020 marxaladaha hore ee masiibada Afrika,” WHO ayaa tiri, iyadoo xustay in waddan ka mid ah gobolka uusan hadda arkayn kororka kiisaska COVID-19.
Hay’addu waxay ka digtay, si kastaba ha ahaatee, in jiilaalka uu ku soo wajahan yahay waddamada hemisphere koonfurta, “waxaa jirta khatar sare oo mowjad kale oo cudurro cusub ah.”
Coronavirus-ku si fudud ayuu ugu fidaa heerkul qabow marka dadku ay aad ugu dhowdahay inay tiro badan gudaha isugu yimaadaan.
“Iyada oo uu fayrasku wali sii dhex wareegayo, khatarta noocyo cusub iyo kuwo kale oo dilaa ah ayaa soo baxaya, iyo tillaabooyinka xakamaynta masiibada ayaa laf-dhabar u ah [ka jawaabida] wax ku ool ah ee kor u kaca caabuqyada,” ayuu yidhi Dr Matshidiso Moeti, madaxa WHO ee Afrika.
Hoos u dhaca ku yimid Afrika wuxuu la jaan qaadayaa hoos u dhaca tirada COVID-19 ee adduunka oo dhan, in kasta oo Shiinaha ay mas’uuliyiintu ka baqayaan in waddanku uusan weli gacanta ku haynin qalliinkii ugu dambeeyay ee kiisaska Omicron-ku ku lug leeyahay in kasta oo hab “dulqaad la’aan” ah oo dhaliyay saddex toddobaad. xirida Shanghai, halkaas oo ugu yaraan 15 milyan oo qof wali laga mamnuucay inay bannaanka u baxaan.
Dhanka kale, saynisyahano ku sugan Mareykanka ayaa ka digaya in dalka laga yaabo inuu ku dhow yahay inuu arko mowjado kiisas ah oo ay wadaan Omicron subvariant BA.2, kaasoo mar horeba gaaray Yurub oo dhan. Dalka ayaa la filayaa inuu dhawaan xuso dhimashada ugu yaraan hal milyan oo Mareykan ah oo uu dilay COVID.
Horaantii usbuucan, WHO waxay sheegtay in saynisyahano ku sugan Botswana iyo Koonfur Afrika ay ogaadeen qaabab cusub oo kala duwanaanshaha Omicron, oo lagu calaamadeeyay BA.4 iyo BA.5, laakiin ma hubo in ay noqon karaan kuwo la kala qaado ama khatar ah.
In kasta oo ay jiraan digniino isdaba joog ah oo ka imanaya agaasimaha guud ee WHO Tedros Adhanom Ghebreysus ee ahaa in coronavirus uu baabi’in doono Afrika, qaaradda ayaa ka mid ah kuwa ugu yar ee uu saameeyay masiibada.
Horumarka caafimaadka, kala duwanaanshaha dhibka leh, saameynta bini’aadamka – dhammaan waa halkan.
Falanqayn la sii daayay usbuucii hore, WHO waxay ku qiyaastay ilaa 65 boqolkiiba dadka Afrika in uu haleelay cudurka ‘coronavirus’ waxayna sheegtay in si ka duwan gobollo kale oo badan, inta badan dadka uu ku dhacay qaaradda aysan muujin wax calaamado ah.
XIGASHO: AP